İnsan İslam Ahlak

  Yirmi Altıncı Tavsiye: Fatiha Sûresi Hakkında Ebu Hureyre Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’i şöyle derken işittiğini rivayet etmiştir: Allah’ü Teâlâ şöyle buyurmuştur: “Namazı, Benimle kulum arasında iki bölüme ayırdım. Kulum için de istediği vardır!” Diğer bir rivayette ise şöyledir: “Namazın yarısı Benim, yarısı da kulumundur.” Kul, “elhamdülillahi Rabbil âlemin” dediğinde, Allah: “Kulum Bana hamd etti!” buyurur. Kul: “errahmanirrahim” dediğinde, Allah: “Kulum Beni övdü”. Buyurur. Kul: “Maliki yevmiddin” dediğinde, Allah: “Kulum Beni yüceltti”. Buyurur. Kul: “Ancak Sana kulluk eder ve ancak Senden yardım isteriz!” Dediğinde, Allah: “Bu Benimle kulum arasındadır. Kuluma da istediği vardır!” Buyurur. Kul: “İhdinassıratalmüstakim, Sıratallezine enamte a'leyhim ğayril mağdûbi aleyhim veladdallin” dediğinde; Allah: “Bu kulum içindir ve kuluma da istediği vardır!” Buyurur (Müslim) Ebu Said El Mualli Radiyallahü Anh şöyle anlatır: “- Mescid

Yirmi Dördüncü Tavsiye: Nefsin Afetleri Ebu Zer Radiyallahü Anh anlatır: Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem şöyle buyurdu: “- Üç kişi vardır ki Allah’ü Teâlâ Kıyamet Günü onların yüzüne bakmaz, onlarlâ konuşmaz ve onları temize çıkarmaz. Onlara acıklı bir azap ta vardır.” Rasulullah bunu üç defa söyledi: Ben de: “Bunlar hüsrana uğradı, zarar ettiler, kim bunlar?” Dedim. Şöyle buyurdu: “- Yürürken kibirle elbisesini uzatan, yaptığı iyiliği başa kakan ve yalan yeminle malını sarf edendir.” (Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei) Ebu Berze El Eslemi Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “- Sizin hakkınızda en çok korktuğum şey karınlarınızda ve belden aşağınızdaki sapıklık şehvetler ve fitneleridir.” (Razzin) Cabir b. Abdillah El Ensârî Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “- Zulümden sakınınız, zira zulüm Kıyamet Günü'nün zulumat ve karanlıklarıdır. Cimr

Yirmi Üçüncü Tavsiye: Allah'a Bir Haceti Olan Kimsenin Ne Yapacağı Hakkındadır Abdullah b. Evfa Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “- Kimin Allah’ü Teâlâ’ya veya Adem oğlundan birisine bir haceti olursa, o kişi bir abdest alsın ve abdesti de güzelce alsın ve iki rekât namaz kılsın. Sonra Allah’ü Teâlâ’ya hamd ve senada bulunsun, Peygamber'e de salat getirsin ve sonunda da şöyle desin: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ الْحَلِيمُ الْكَرِيمُ سُبْحٙانٙ اللّٰهِ رَبِّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ أَسْأَلُكَ مُوجِبَاتِ رَحْمَتِكَ وَعَزَائِمَ مَغْفِرَتِكَ وَالْغَنِيمَةَ مِنْ كُلِّ بِرٍّ وَالسَّلاَمَةَ مِنْ كُلِّ إِثْمٍ لَا تَدَعْ لِى ذَنْبًا إِلَّا غَفَرْتَهُ وَلاَ هَمًّا إِلَّا فَرَّجْتَهُ وَلاَ حَاجَةً هِىَ لَكَ رِضًا إِلَّا قَضَيْتَهَا يٓا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ Okunuşu: “Lâ ilâhe illallahül-halimül-kerimü. Sübhânellahi Rabbil-‘arşil-‘azîm. El-Hamdü lillahi Rabbil-‘âlemîn. Es’elüke mûcibâti ra

Yirmi Birinci Tavsiye: Namazda İken Sağa Solâ Dönmemek Enes Radiyallahü Anh'dan şöyle rivayet edilmiştir: Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem şöyle buyurdu: “- Ey oğulcuğum! Namazda iken, sağa solâ dönmekten sakın! Çünkü namazda böyle dönmek tehlikelidir!” (Tirmizi) Ebu Hureyre Radiyallahü Anh'dan şöyle rivayet edilmiştir: Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem şöyle buyurmuştur: “- Kul namaza durduğunda o Rahman olan Allah’ü Teâlâ’nın huzurundadır! Eğer sağa solâ dönerse; Allah’ü Teâlâ; Kime dönüyorsun? Benden daha hayırlısına mı? Ey Adem oğlu Bana yönel, Ben yönelip döndüğün şeylerin hepsinden daha hayırlıyımdır!” (ElBezzar)   Yirmi İkinci Tavsiye: İhlâslı Olmak Muaz b. Cebel Radiyallahü Anh Yemen'e gönderildiğinde Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’e: “- Ya Rasulallah bana tavsiyede bulun!” dedi, O'nun da şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: “- Dininde ihlâslı ol, az amel sana yeter!” (Hakim) Sevban Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü A

  Yirminci Tavsiye: Sabah Namazındaki İki Rekât Namazın Fazileti Abdullah b. Ömer Radiyallahü Anh şöyle anlatır: Bir adam şöyle dedi: “- Ya Rasulallah bana öyle bir amel göster ki Allah’ü Teâlâ onunlâ beni faydalandırsın!” Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem şöyle buyurdu: “- Sabah namazının iki rekât sünnetine devam et, zira bunda fazilet vardır!” (Taberani) Yine Abdullah b. Ömer Radiyallahü Anh demiştir ki: “- Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’i şöyle derken işittim!”: “- Sabah namazından önceki iki rekât namazı bırakmayınız! Çünkü bu namazda rağbet ve iyilikler vardır!” Hz. Aişe Radiyallahü Anha Peygamber Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “- Sabah namazının iki rekâtı, dünya ve dünyadaki olan her şeyden daha hayırlıdır!” (Müslim, Tirmizi) Müslim'in rivayetin de ise: “- İki rekât, bana bütün dünyadan daha sevimlidir!”

On Dokuzuncu Tavsiye: Günahları Bırakıp, Allah'a İtaat Edip O'nu Zikretmeye Sarılmak Ümmü Enes Radiyallahü Anh'ın şöyle buyurduği rivayet edilmiştir: “- Ya Rasulallah bana tavsiyede bulun!” Rasulullah şöyle buyurmuştur: “- Günahlardan hicret et! (terk et), zira bu hicretin en faziletlisidir. Farzlara devem et, zira bu cihadın en faziletlisidir. Allah’ü Teâlâ’yı zikri de çok yap! Çünkü sen Allah’ü Teâlâ’ya çok zikirden daha sevimli bir şey getiremezsin!” (Taberani) Ebu Hureyre Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “- Allah’ü Teâlâ şöyle buyurur: "Ben kulumun Bana olan zannının yanındayım ve Beni zikrettiğinde onun yanında olurum! Eğer Beni kendi içinde anarsa; Ben de onu kendi içimde anarım Eğer Beni bir toplulukta anarsa Ben de onu ondan daha hayırlı bir toplulukta anarım! Eğer Bana bir karış yaklaşırsa; Ben ona bir kulaç yaklaşırım! Eğer Bana bir kulaç yaklaşırsa; Ben ona iki kulaç yaklaşırım! Eğer B

On Sekizinci Tavsiye: Nefsi Terbiye Etmek Zeydu'l Hayr Radiyallahü Anh'ın şöyle buyurduği rivayet edilmiştir: “- Ya Rasulallah, Allah’ü Teâlâ’nın kendisi hakkında hayır dilediği kişideki Allah’ü Teâlâ’nın alâmeti ile hayır dilemediği kişideki Allah’ü Teâlâ’nın alâmeti nedir?” bana bildir! Şöyle buyurdu: “- Ey Ebu Zeyd nasıl sabahladın? Ben de: “- Hayrı ve hayır ehlini isteyerek. Eğer hayra kudretim yetebildi ise ona yöneldim. Eğer kaçırdımsa buna üzüldüm, onu arzuladım!” dedim. Şöyle buyurdu: “- İşte bu Allah’ü Teâlâ’nın hayır dilediği kişideki Allah’ü Teâlâ’nın alâmetleridir. Eğer sana Allah’ü Teâlâ bu alâmetlerin dışındaki şeyleri dileseydi sana onları hazırlardı!” (Razzin) Ebu Hureyre Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir. “- Peygamberlerin sünnetlerinden dört şey vardır: Bunlar; hayâ, koku sürme, evlenme ve misvak kullanmadır.” (Tirmizi) Ebu Hureyre Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesel

On Yedinci Tavsiye: Zikrin Fazileti Abdullah b. Busr Radiyallahü Anh bir adamın Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’e şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “- Ey Allah’ın Rasûlü! İslâm’ın nafile ibadetleri bana ağır geldi, devamlı yapabileceğim bir şey ver ki ona sarılayım”. Rasulullah şöyle buyurdu: “- Dilinin Allah’ü Teâlâ’yı zikirle devamlı ıslak kalmasıdır.” (Tirmizi, İbni Mace, Hakim, İbni Hibban) Muaz b. Cebel Radiyallahü Anh kanalıylâ bir adamın Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’e şöyle sorduğu rivayet edilmiştir: “- Mücahidlerin hangisi ecir bakımından daha büyüktür?” Rasulullah şöyle buyurdu: “- Allah’ü Teâlâ 'yı en çok ananlarıdır!” Adam: “- Salihlerin hangisi ecir bakımından daha büyüktür?” dedi. Rasulullah: “- Allah’ü Teâlâ Celle Celâlüh'ü en çok ananlarıdır!” buyurdu. Sonra adam namazı, zekâtı, haccı, sadakayı, bunların hepsini söyledi. Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem ise: “- Allah’ü Teâlâ'yı en çok zikredenleridir.” Diyo

On Altıncı Tavsiye: Namazın Sonunda Söylenilen Dualar Muaz b. Cebel Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’in elinden tutup şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “- Ey Muaz vallahi Ben seni seviyorum!” Muaz Radiyallahü Anh da: “- Anam babam aana fada olsun Ya Rasulallah! Ben de aeni seviyorum!” dedi. Rasulullah: “- Sana tavsiyede bulunuyorum! Ey Muaz! Her namazın ardından şu duayı hiç bırakma: اَللَّهُمَّ أَعِنِّي عَلٰى ذِكْرِكَ وَشُكْرِكَ وَحُسْنِ عِبَادَتِكَ. “Allahümme einnî alâ zikrike ve şükrike ve hüsni ibadetike.” (Allah'ım bana Seni zikretme, şükretme ve Sana güzel ibadet etmeme yardım et!) (Ebu Davud, Nesei, İbni Huzeyme, İbni Hibban) Ebu Hureyre Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “- Kim her namazdan sonra otuz üç defa Allah’ü Teâlâ’yı tesbih eder ‘Subhanallah’ der; otuz üç defa Allah’ü Teâlâ’ya hamd eder ‘Elhamdülillah’ der; otuz üç defa tekbir getirir ‘Allahu Ekber’ der; ki bu do

  On Beşinci Tavsiye: Güzel Ahlâk Ebu Derdâa Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “- Kıyamet Günü kulun mizan terazisinde güzel ahlâktan daha ağır gelen bir şey yoktur Şüphesiz Allah’ü Teâlâ çirkin işler yapan ve kötü söz söyleyene kızar!” (Ebu Davud, Tirmizi) Ebu Hüreyre Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “- Mü'minlerin iman bakımından en olgunu ahlâkça en güzel olanıdır Sizin en hayırlınız ailesine hayırlı olanınızdır!” (Ebu Davud, Tirmizi) Câbir Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “- Şüphesiz Kıyamet Günü meclis ve sohbet bakımından bana en yakın ve sevimli olanınız ahlâkça güzel olanlarınızdır ve Kıyamet Günü meclis ve sohbet bakımından bana en uzak ve çirkin olanınız gevezelik, boşboğazlık yapan ve müteveyhik olan kimsedir!” “- Ya Rasulallah müteveyhik nedir?” dediler. Şöyle buyurdu: “- Kibi

On Dördüncü Tavsiye: Namaza Devam Etmek Abdullah b. Ömer Radiyallahü Anh Hz. Peygamber Sallallahü Aleyhi Vesellem’in bir gün namazı andığı ve şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “- Kim namaza devam ederse onun için namaz Kıyamet Günü'nde kurtuluş, burhan ve nur olur. Kim de devam etmez ise onun ne kurtuluşu, ne burhanı ve ne de nuru olur. Kıyamet Günü de Karun, Firavn, Haman ve Ubey b. Halef ile beraber olur. (Müsned) Enes Radiyallahü Anh şöyle demiştir: “- Namaz Hz. Peygamber Sallallahü Aleyhi Vesellem’e Miraç Gecesi'nde elli vakit olarak farz kılınmış, sonra da beş vakte kadar indirilmiştir. Sonra da şöyle nida edilmiştir: “- Ey Muhammed şu bir gerçektir ki katımda söz değiştirilemez Sana bu beş vakitle elli vakit sevabı vardır.” (Buhari, Müslim, Tirmizi, Nesei, İbni Mace) Ebu Katâde kanalı ile Hz. Peygamber Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduği rivayet edilmiştir: “- Allah’ü Teâlâ şöyle buyurdu: Ben ümmetine beş vakit namaz farz kıldım ve kendi katımd

On Üçüncü Tavsiye: Anne Babaya İyi Davranmak Ebu Hureyre Radiyallahü Anh'ın şöyle buyurduği rivayet edilmiştir: Bir adam Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’e geldi ve şöyle dedi: “- Ya Rasulallah, benim güzel muamele etmeme insanlardan en çok kim hak sahibidir?” Şöyle buyurdu: “- Annendir!” Sonra kimdir? , dedi. “Annendir!”, buyurdu “Sonra kimdir?” , dedi. “Annendir!”, buyurdu. “Sonra kimdir?” dedi. “Babandır!”, buyurdu. (Buhari, Müslim) Ebu Hureyre Radiyallahü Anh'dan gelen bir diğer rivayette lafız şöyledir: “- Ya Rasulallah güzel muameleye en çok hak sahibi olan kimdir?” Şöyle buyurdu: “Annendir!”, sonra “Yine annendir!”, sonra “Yine annendir!”, sonra da “Babandır!”, sonra da “Sana yakın olanlardır!” (Müslim) Yine Ebu Hureyre Radiyallahü Anh'dan Hz. Peygamber Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: “- Yaşlandıkları sırada anne ve babasına, bunların birisine yahut her ikisine erişip te sonra da Cennet’e giremeyen; kişinin

On İkinci Tavsiye: İslâm Esasları Muaz b. Cebel Radiyallahü Anh'ın şöyle buyurduği rivayet edilmiştir: Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem ile beraber bir seferde idim. Bir gün yakınında bulundum. Beraber yürürken: “- Ya Rasulallah beni Cennet’e koyan, Cehennem’den de uzaklaştıran bir amel bildir!” dedim. Şöyle buyurdu: “- Sen gerçekten büyük bir şeyden sordun. Ama bu Allah’ü Teâlâ’nın kendisine kolaylaştırdığı kimseye mutlaka kolay gelir. Allah’ü Teâlâ’ya O'na ortak koşmadan kulluk edersin, namazı dosdoğru kılarsın, zekâtı verirsin, Ramazan orucunu tutarsın, Kâbe'i de haccedersin!” Sonra şöyle buyurdu: “- Sana hayır kapılarını göstereyim mi?” Ben de: “- Evet Ya Rasulallah!” dedim. Şöyle buyurdu: “- Oruç zırhtır, sadaka suyun ateşi söndürdüğü gibi hataları söndürür. Kişinin gecenin ortasında kıldığı namazdır.” Sonra da şu ayeti okudu: “Yanları yataklardan uzak durur (az uyurlar), Rablerine ümit ve korku iledua ederler ve kendilerine verdiğimiz rı

On Birinci Tavsiye: Allah'a Tevbe Etmenin Fazileti Ağarr b. Yesar El Müzeni Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “- Ey insanlar, Allah’ü Teâlâ’ya tevbe ediniz, O'ndan bağışlama dileyiniz Ben bile günde yüz defa tevbe ediyorum!” (Müslim) Ebu Hureyre Radiyallahü Anh'ın şöyle buyurduği rivayet edilmiştir: Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’i şöyle derken işittim: “- Allah’ü Teâlâ’ya yemin olsun ki ben günde yetmişten fazlâ Allah’ü Teâlâ’dan bağışlanma dileyip, O'na tevbe ediyorum!” (Buhari) Efendimiz Sallallahü Aleyhi Vesellem’in hizmetkârı, Ebu Hamza Enes b. Malik El Ensari Radiyallahü Anh Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “- Allah’ü Teâlâ kulunun tevbesine, sizden birinizin çölde devesini kaybettiği haldeyken devesini bulmasından daha çok sevinir. (Buhari, Müslim) Müslim'in rivayeti ise şöyledir: “- Allah’ü Teâlâ, kulunun kendisine tevbe ettiği sırada

  Onuncu Tavsiye: Oruç Tutmanın Fazileti Ebu Umare Radiyallahü Anh'ın şöyle buyurduği rivayet edilmiştir: “- Ya Rasulallah bana bir amel emret!”, dedim. “- Şöyle buyurdu: Oruç tutmaya bak! Şu bir gerçektir ki onun yerine geçecek birşey yoktur! (İbni Huzeyme, Nesei) Nesei’ın rivayeti şu lafızladır: “- Allah’ü Teâlâ’nın kendisi ile beni faydalandıracağı bir iş emret!” dedim. Rasulullah bana, Şöyle buyurdu: “- Oruç tutmaya bak! Şu bir gerçektir ki onun bir benzeri yoktur!” Diğer bir rivayet ise şöyledir: “- Ya Rasulallah bana kendisi ile Cennet’e gireceğim bir amel göster!” dedim. Şöyle buyurdu: “- Oruç tutmaya bak! Şu bir gerçektir ki onun bir benzeri yoktur! Ravi sözüne şöyle devam etmiştir: “- Onlara misafir gelmesi hariç!” Ebu Umame Radiyallahü Anh'ın evinde gündüz duman görünmezdi (İbni Hibban) Şu hadisi de iyi düşünmemiz gerekir. Ebu Said Radiyallahü Anh'ın Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’in şöyle buyurduği rivayet edilmiştir: “- All

Dokuzuncu Tavsiye: Allah'tan Bağışlama Ve Afiyet Dileyiniz Ebu'l Fadl El Abbas b. Abdi'l Muttalib Radiyallahü Anh şöyle demiştir: Ya Rasulallah bana Allah’ü Teâlâ’dan isteyeceğim bir şey öğret dedim: Şöyle buyurdu: “- Allah’ü Teâlâ’dan afiyet isteyiniz.” Bir kaç gün durdum, tekrar: “- Ya Rasulallah! Bana Allah’ü Teâlâ’dan isteyeceğim birşey öğret!” dedim. Bana şöyle buyurdu: “- Ey Abbas, Ey Rasulullah'ın amcası! Allah’ü Teâlâ’dan dünya ve ahirette afiyet isteyiniz!” (Tirmizi) Şimdi biz burada Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem’den rivayet edilen ve Ashab'ına öğrettiği bazı duaları getireceğiz. İbni Ömer Radiyallahü Anh'ın şöyle buyurduği rivayet edilmiştir: Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem Ashab'ına şu kelimelerle dua etmeden meclisinden nadiren kalkardı: اَللّٰهُمَّ اقْسِمْ لنَا مِنْ خَشْيَتِكَ مَا تَحُولُ بِهِ بَيْنَنَا وَبَيْنَ مَعْصِيَتِكَ، ومِنْ طَاعَتِكَ مَا تُبَلِّغُنَا بِهِ جَنَّتَكَ، ومِنَ الْيَقِينِ مَا تُهَوِّنُ بِه

  Sekizinci Tavsiye: Tesbih Namazı Tabiinden İkrime, İbni Abbas Radiyallahü Anh'dan şu hadisi rivayet eder: Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem şöyle buyurdu: “- Ey Abdulmuttalib oğlu Abbas, Ey amcacığım Abbas, sana bir şey vereyim mi? Sana bir şey bağışlayayım mı? Sana bir şey hediye edeyim mi? Sana on tane günahlardan bağışlatıcı haslet bildireyim mi? bunu yaptığında Allah’ü Teâlâ senin, önceki ve sonraki, eski ve yeni olan, gerek bilerek gerekse hata olarak yaptığın, gerek küçük gerek büyük gizli ve açık on tane özelliği bağışlar; dört rekât namaz kılarsın, her rekâtında Fatiha Sûresini okursun, İlk rekâtın kıraatını bitirdikten sonra ayakta iken”: “Sübhanallâhi velHamdülillâhi ve lâ ilâhe illallahü vellahü ekber” diye on beş defa söylersin; sonra rükûya varırsın; rükûda iken yine bu duayı on defa söylersin, sonra başını rükûdan kaldırır on defa daha söylersin, sonra secdeye varırsın ve secdede iken de on defa söylersin; sonra başını secdeden kaldırır yine on defa söy