Aşk ve Akıl
Aşk ve Akıl Mümin aşktan, aşk da müminden zuhûr eder. Bizim imkansız gördüğümüz şeyleri aşk mümkün hale koyar. Akıl, belâgatle konuşan bir hatiptir. Aşk ondan daha beliğ, daha temiz, daha çolak, daha pervasızdır. Akıl sebeplerle illetler arasında sıkışıp kalmıştır. Aşk, avını pazısının kuvvetiyle elde eder. Akıl hilekârdır, tuzak kurar. Aklın sermayesi, korku ve şüphedir. Aşkta ise azim ve Allah’a yakîn mertebesi doğar. Akıl, viran etmek için imar eder. Aşk, imar etmek için viran eder. Akıl, nasıl, ne kadar, yani devamlı keyfiyet ve kemiyet terimi üzerinde kuvvet kazanır. Aşk, bu kemiyet ve keyfiyet elbisesinden soyunmuştur. Ne, nasılla ilgilenir, ne, ne kadarla ilgilenir. Akıl, önce ben der. Aşk, zahmeti kendine ver der. Akıl, birşey kazanmak için başkasını tanır ve sever. Aşk, kendinden verir ve kendisiyle hesap görür. Akıl, sevil de mesut ol, der. Aşk, kul ol ve bu yolla hür ol, der. (Muhammed İkbal, Esrar ve Rumuz)