İnsanlar Üç Sınıftır
İnsanlar Üç Sınıftır “İlâhî ente maksûdî ve rıdâke matlûbî” Muhakkikler katında insanlar üç sınıftır: 1. Ehl-i dünyâ 2. Ehl-i ukbâ 3. Ehlullah 1. Ehl-i dünyâ Ehl-i dünyâ, levs-i dünyâ ile mülevves olup nefislerinin hevâsına tâbi' olduklarından ne kendilerine faydaları olur ne de başkalarına fayda verebilirler... Tam aksine, hased, kibir, riyâ, gadab, hubb-i dünyâ gibi ahlâk-ı zemimeleri yüzünden hem kendilerine hem de başkalarına birçok zararları dokunur... Çünkü bunların bütün derdi, dünyanın her türlü nimetlerine mâlik olmak, daha yüksek makam ve mevkilere gelmek, şân ve şöhret sâhibi olmaktır... Bu isteklerine nâil olabilmek için, her türlü fenalığı işlemekten de çekinmezler... Aklı olan bunlardan uzak durur... 2. Ehl-i ukbâ Ehl-i ukbâ ise, her ne kadar ahiret için çalışıyorlarsa da aslında tek dertleri nefislerini kurtarmak ve cennet nimetlerine nail olmaktır... Bunlar, ibadetlerine ve amellerine kıymet verir, ücretli işçiler gibi yaptıkları ameller ...