Kur’an-ı Kerim’de Üç Temel Kavram

 Kur’an-ı Kerim’de Üç Temel Kavram

 

1.     Rûbubiyet:

·     Her şeyin mutlak manâda malikinin Allah olduğuna, ortağının bulunmadığına, tek yaratıcının o olduğuna, bütün kâinatı evirip çeviren, işlerini idare eden, onda tasarruf edenin o olduğuna, kulları yaratıp rızıklandıran, hayat veren ve canlarını alanın o olduğuna kesin olarak inanmak,

·     Allah'ın kaza ve kaderine, zatında vahdaniyetine yani bir ve tek olduğuna inanmaktır. Bunun özü, fiilleriyle Allah'ı tevhid etmek, yani birlemektir.

 

2.     Ulûhiyet:

·                   Allah'ın mutlak kudret ve mutlak hâkimiyeti ile idrak içi yahut idrak dışı her şeyi mutlak tasarrufunda ve boyunduruğu altında bulundurmasıdır.

·                   Hak ilâh kendisinden başka hiçbir ilâh bulunmayan o Allah'tır. Onun dışındaki bütün ilâh, tanrı ve mabudlar batıldır. Yalnızca Allah'a ibadet edilmeli, ona boyun eğilmeli, mutlak olarak sadece ona itaat olunmalıdır.

·     Kim olursa olsun kimse ve/veya hiçbir şey ona ortak koşulmamalıdır. Namaz, oruç, zekât, hac, dua, tevekkül, havf ve reca, -korku ve ümit- sevgi ve buna benzer zahir ve batın -gizli ve açık- ibadet türlerinden hiçbir şeyin ondan başkası için yapılmamasıdır.

 

3.     Ubûdiyet:

·     Sözlükte "kulluk, kölelik, aşırı bağlılık, itaat" anlamına gelen ubûdiyet, ıstılahta, ahitlerde vefalı olmak, İslâm'ın çizdiği sınırları muhafaza etmek, elde olana razı olmak, elde olmayana da sabretmek demektir.

·     İnsan Allah'a karşı yapmış olduğu kulluk göreviyle sadece O'nun emirlerini yerine getirmiş olmaz, aynı zamanda her türlü söz ve davranışlarında gösterdiği saygı ve sevgi ile de O'nun hoşnutluğunu kazanmış olur.

·     Ve son olarak ubûdiyet ibadetten üstündür.

v “Dinde zorlamak yoktur. Artık doğruluk ile eğrilik bir birinden ayrılmıştır. O halde kim tâğutu reddedip, Allah’a inanırsa, kopmayan sağlam kulpa yapışmıştır. Allah işitir ve bilir.” (Bakara Sûresi, 256)

v “(Ey Muhammed!) De ki: ‘Şüphesiz benim namazım da, diğer ibadetlerim de, yaşamım da, ölümüm de âlemlerin Rabbi Allah içindir. O’nun hiçbir ortağı yoktur. İşte ben bununla emrolundum. Ben müslümanların ilkiyim.’" (En'âm Sûresi, 162, 163)

v  Âbid ve ibâd kelimeleri, ibâdet kökünden; abd ise, ubûdiyet kökünden türemektedir. Sufîler, buradan hareketle, abd'in âbid'den, ubûdiyet'in de ibâdetten üstün olduğunu belirtmişlerdir. Çünkü âbid, hürdür, hür olanlar ise bir ücretle ve karşılığını bekleyerek çalışırlar.