Cuma Gecesi ve Günü Yapılacak İşler

Cuma Gecesi ve Günü Yapılacak İşler

          Cuma günü dünyada ve Ahirette müminlerin bayramıdır.

          Âlemlerin Rabbi Allah’ü Teâlâ buyuruyor:

“Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çağrı yapıldığı zaman, hemen Allah’ın zikrine koşun ve alış verişi bırakın. Eğer bilirseniz bu, sizin için daha hayırlıdır.” (Cuma, 9)

          “Artık namazı kılınca, yeryüzünde dağılın. Allah’ın fazlını isteyip-arayın ve Allah’ı çokça zikredin; umulur ki felaha (kurtuluşa ve umduklarınıza) kavuşmuş olursunuz.” (Cuma – 10)

          De ki: “Allah’ın katında bulunan, eğlenceden ve ticaretten daha hayırlıdır. Allah, rızık verenlerin en hayırlısıdır.” (Cuma – 11)

          İki Cihan Güneşi Muhammed Mustafa Sallallahü Aleyhi Vesellem buyuruyor: “Allah’ü Teâlâ’nın indinde günlerin seyyidi Cuma’dır, Kurban ve Ramazan bayramından da kıymetlidir.” (Buhari)

Cuma, müminlerin bayramıdır. Cuma günü yapılan ibadetlere iki kat sevap verilir. Bugün işlenen günahlar da iki kat yazılır. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki: “Sevaplar içinde Cuma günü ve gecesinde yapılandan daha kıymetlisi, günahlar içinde de, Cuma günü ve gecesinde işlenilenden daha kötüsü yoktur”. (Ramuz)

            Bilhassa Cuma gününü, günahlardan kaçarak ibadetle geçirmeye çalışmalıdır! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: “Cuma günü günah işlemeden selametle geçerse, diğer günler de selametle geçer.” (İmam Gazali)

            “Kim tembellik ederek üç Cuma namazını terk ederse Allah o kimsenin kalbini mühürler.” (Tirmizî, Cuma, 354) anlamındaki sözleriyle cuma namazını mazeretsiz kılmayanların akıbetini bildirmiş, Cuma namazının faziletini şöyle beyan etmiştir:

01- “Cumaya perşembe gününden hazırlanın!” (Hatib) Her namazdan evvel, misvak kullanmalı. “Her Müslüman, Cuma günü yıkanmalı, misvaklanmalı ve güzel koku sürünmelidir.” (Buharî) Ağır koku sürünmekten kaçınmalıdır.

02- Tırnakları kesmeli ve istenmeyen tüylerden temizlenmeli, “Peygamberlerin sünneti (fıtrat) beştir yahut beş şey fıtrat gereğidir. Sünnet olmak, kasıkları tıraş etmek, tırnakları kesmek, koltuk altını temizlemek, bıyıkları kırpmak.” (Buhârî, Libâs 51, 62, 64; Müslim, Tahâret 49, 50.)

03- Cuma gecesi, helâli (eşi) ile yakın olmalı, gusletmeli.

04- Varsa yeni güzel ve temiz elbiseler giymek, Tırnak kesmek, Hadis-i şerifte, “Cuma günü tırnak kesmek şifaya sebeptir.” buyuruldu. (E. Şeyh) “Tırnağı uzun olanın rızkı meşakkat ile sıkıntı ile hâsıl olur.” “Cuma günü tırnağını kesen, bir hafta, belâdan emin olur.”

05- Ruhen ve bedenen Cuma’ya hazırlanmalı ve güzel koku sürünmeli. Genel bir sünnet olan koku sürünmeye Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem)in Cuma gününde daha çok ehemmiyyet verdiği ve bu gün özelinde özellikle dikkat çektiği haber verilmiştir.

06- Tıraş olmalı, Hadis-i şerifte, “Cuma günü tırnak kesmek şifaya sebeptir.” “Saç ve tırnağınızı toprağa gömün, büyücüler onlarla sihir yapmasın!” (Deylemi)

07- Cuma namazından önce, gusül abdesti almalı, Cuma günü gusletmek sünnettir. “Cuma günü gusledenin günahları affolur.” (Taberani) “Her kim cuma günü abdest alırsa ne iyi eder; hele boy abdesti alırsa, o daha iyidir.” (Ebû Dâvûd, Tahâret 128; Tirmizî, Cum’a 5) Ebû Abdullah Selmân el-Fârisî Radıyallahu Anh’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Bir kimse cuma günü gusül abdesti alır, elinden geldiği kadar temizlenir, ya kendi özel kokusundan veya evinde bulunan güzel kokudan sürünür ve evinden çıkar, iki kişinin arasına girmez, sonra üzerine farz olan namazı kılar, imam hutbe okurken susup onu dinlerse, o cuma ile öteki cuma arasındaki günahları bağışlanır.” (Buhârî, Cum’a 6, 19)

08- Cuma gecesi ve günü çok salâvat ve selâm getirmeli, “Günlerinizin en faziletlisi cuma günüdür. Bu sebeple o gün bana çokca salâtü selâm getiriniz; zira sizin salâtü selâmlarınız bana sunulur.” (Ebû Dâvûd, Salât 201, Vitir 26)

09- Kendisine Cuma namazı farz olan her Müslümanın alış-verişini bırakıp namaza gitmesi farzdır. Özürsüz Cumaya gitmemek haramdır.

10- Ezan okunurken de, alış-veriş yapmak mekruhtur. Hâlbuki alış-verişin kendisi helâldir. Yani alınan mal mekruh değil, helaldir. Fakat ezan okunurken alış-veriş yapılması mekruhtur. (Dürer)

11- Cuma namazı için mescide mümkün mertebe erken gitmeli, kimseyi rahatsız etmemelidir. Cuma saatine kadar Kur’an-ı Kerim tilâveti, zikir ve dua ile meşgul olunmalı; vaaz ve hutbeyi sessizce dinlemelidir.

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Bir kimse güzelce abdest alarak cuma namazına gelir, hutbeyi ses çıkarmadan dinlerse, iki cuma arasındaki ve fazla olarak üç günlük daha günahları bağışlanır. Kim hutbe okunurken çakıl taşlarıyla oynarsa, boş ve manasız bir iş yapmış olur.” (Müslim, Cum’a 27. Ayrıca bk. Müslim, Cum’a 26) Kehvf Sûresi, Yasîn-i Şerîf, Cuma Sûresi, ve Duhan Sûrelerini okumalı, Ebü’d-Derdâ Radıyallahu Anh ‘den rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Kehf sûresi’nin başından on âyet ezberleyen kimse deccâlden korunmuş olur.” (Müslim, Müsâfirîn, 257.) “Cuma gecesi Yasin suresini okuyanın günahları affedilir”. (İsfehani) “Cuma günü veya gecesi Duhan suresini okuyana Cennette bir köşk verilir”. (Taberani)

12- Tefekkür etmeli… “Bir saat tefekkür bazen bir sene ibadetten daha hayırlıdır.” (Suyutî, Camiu’s-Sağir, II/127; Aclûnî, I/310) “Allah’ü Teâlâ’nın azameti, Cennet ve Cehennem hakkında bir an tefekkür, bir geceyi ibadetle geçirmekten daha kıymetlidir!” [Ebu Şeyh]

13- İlim ve zikir meclisinde bulunmalı, Cuma günü ilim meclislerine gitmek daha faziletlidir.

14- Cuma günü Hadis-i Şerif öğrenip, ulaşabildiklerimize tebliğ etmeli,

15- Ölmüş ana babaların ve diğer akraba ve büyüklerin kabirleri ziyaret edilmeli, onların affı ve mağfireti için dua edilmeli ve Kur’ân-ı Kerim tilâvetiyle beraber sadaka da verilmek suretiyle onların ruhlarına hediye edilmeli. “Ana-babanın kabrini, Cuma günleri ziyaret eden kimsenin günahları affolur, haklarını ödemiş olur”. (Tirmizi) Resûlullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle buyurdu: “Kabirleri ziyaret etmek isteyen ziyaret etsin. Çünkü kabir ziyareti bize ahireti hatırlatır” (Tirmizî, Cenâiz 60)

16- “Cuma gününde bir saat vardır ki Müslüman, bu saate isabet ederek hayırlı bir şey isterse Allah ona istediğini verir”. (Müslim, Cuma, 15) anlamındaki Peygamberimizin sözüne uyarak dua ve niyazda bulunurlar.

17- Cuma günü duaların icabet saatini gözetilmeli. Cuma günü duaların asla geri çevrilmeyeceği haber verilen bir zaman dilimi vardır. O sebepten sürekli dua edilmeli. “Cuma gününde bir saat vardır ki Müslüman o saatte namazda Allah”tan bir hayır isterse, Allah ona istediğini verir” (Buhârî, De”avât, 61)

18- “Cuma gecesi olduğu zaman gecenin son üçte birinde kalkabilirsen (kalk ve dua et). Çünkü o vakit, (meleklerin) şahit olduğu bir zaman dilimidir. Bu vakitte yapılan dua kabul olur.” (Ebû Davûd, Dua, 115)

19- Sık sık tevbe ve istiğfar edilmeli.

20- Cuma günü bol bol zikretmelidir. Rasulü Ekrem Sallallahu Aleyhi Vesellem Hazretleri: “Cum’a günü, ibâdet ve ezkâr ile müminlerin kalbi mesrur olacak bir bayram günüdür” buyurmuşlardır. (Suyûtî, el-Câmiu’s-Sağir, no: 2519)

21- Cuma günleri gerçekleştirilecek amellerin sair günlere nazaran daha sevimli olacağı haber verildiğinden bu günde sadaka ve sadaka-i cariye verilmelidir. “Her birinizin her bir eklemi için günde bir sadaka vermesi gerekir. İşte bu sebeple her tesbih bir sadaka, her hamd bir sadaka, her tehlîl (lâ ilâhe illallah demek) bir sadaka, her tekbîr bir sadaka, iyiliği tavsiye etmek sadaka, kötülükten sakındırmak sadakadır. Kuşluk vakti kılınan iki rek’at namaz bunların yerini tutar.” (Müslim, Müsâfirîn 84, Zekât 56)

22- Cuma gününde sair günlere göre ahiret halleri daha çok hatırlanmalı, nefisler hesaba çekilmeli, ahiret halleri düşünülerek günahlardan tövbe ve istiğfar edilmelidir.

23- Cuma günleri bayram havasında geçirilmeli, yakınlarla ve dostlarla “Cuma Bayramı” tebrikleşmesi yapılmalı, karşılaşılan müminlere selâm verilmeli, Cuma’nın fazileti konusunda bilgi aktarılmalı, Cuma namazına devam etmeyenler bu konuda mutlaka teşvik edilmelidir. Ebû Hüreyre Radıyallahu Anh’dan rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Müslümanın Müslüman üzerindeki hakkı beştir: Selâmı almak, hastayı ziyaret etmek, cenazeye iştirak etmek, dâvete icabet etmek, aksırana “yerhamukellah” demek.” (Buhârî, Cenâiz 2; Müslim, Selâm 4)

24- Cuma günleri davranışlarda daha dikkatli olunmalı. Bu mübarek günde hiç kimseyi rahatsız etmemeli, Cuma gününün ihyasına mâni olacak hal ve hareketlerden uzak durulmalıdır.

25- Cuma günü, ahirette nasıl geçirdiğimizden sual olunduğumuzda yüzümüz kızarmadan cevap verebileceğimiz bir bilinç ve olgunlukla ihya edilmelidir.

          Cuma gününe kavuştuğumuz için şükretmeli; bu günü çok iyi değerlendirmeliyiz. Cuma günü kazandığımız feyiz ve bereketle diğer günlerde de Cuma günü gibi hareket etmeliyiz. Çünkü gelecek Cuma’ya ereceğimiz belli değildir. Şu asla unutulmamalıdır. “Günah işlenmeyen her gün Müminler için bayramdır”.

          Böyle büyük mükâfat verilebilmesi için, o kişinin, düzgün itikada sahip olması, haramlardan vazgeçmesi, Farzları kesintisiz yapması, kazaya kalan farz borçlarını ve kul haklarını ödemesi şarttır.
          Cumalarınız mübarek olsun efendim!