Melekler ve Görevleri
1) Cebrail Aleyhisselam
Allah’ü Teâlâ ile rasulleri arasında vahiy memurluğu
yapan büyük meleklerden biri olup Allah’ü Teâlâ’nın en değerli
mahlûklarındandır. Allah’ü Teâlâ’dan aldığı vahyi Allah’ü Teâlâ’nın dilediği
nebi veya rasule indirir.
Allah’ü Teâlâ şöyle buyuruyor:
“De ki: Cebrail’e kim düşman ise şunu bilsin ki, Allah’ü
Teâlâ’nın izniyle Kur’an’ı senin kalbine, önce gelenleri tasdik edici, bir
hidayet ve mü’minler için bir müjde olarak o indirmiştir.”
Bakara 97
Allah’ü Teâlâ şöyle buyuruyor:
“O (Kur’an), şüphesiz değerli, güçlü ve Arş’nın sahibi
indinde itibarlı bir elçinin (Cebrail’in) getirdiği sözdür. O, orada sayılan,
güvenilen (bir elçi)dir.”
Tekvir 19, 21
Cebrail (Aleyhisselam)’nın Ruh, Namus,
Ruhu’l-Emin ve Ruhu’l-Kudüs diye isimlendirildiği de ayet ve hadislerle
bilinmektedir.
Şuara 193, Nahl 102, Nebe 38, Buhari 147, Müslim
160/252
2) Mîkail Aleyhisselam
Rüzgârın estirilmesi ve yağmurun yağdırılması gibi
tabiat olaylarıyla görevli melektir. İsmine dair Kur’an ve sünnette varid olan
deliller olmasına rağmen, görevine dair bir ayet ve hadis bulunmamaktadır.
Bakara 98, Müslim 770/200
3) İsrafil Aleyhisselam
Kıyametin kopması için birinci kez ve yeniden diriliş
için ikinci kez Sûr’a üfürecek olan melektir. Allah’ü Teâlâ şöyle buyuruyor:
“Sûr’a üfürülünce, Allah’ü Teâlâ’nın diledikleri
müstesna olmak üzere göklerde ve yerde ne varsa hepsi ölecektir. Sonra ona bir
daha üflenince birden onlar ayağa kalkmış bakıyor olurlar.”
Zümer 68
Nebi (Sallallahü Teâlâ Aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur:
“Allah’ü Teâlâ göklerle yeri yaratmayı bitirdikten
sonra Sûr’u yarattı ve onu İsrafil’e verdi…”
Taberî, Camiu’l-Beyan 16/25, Kurtubî, el-Camiu Li
Ahkami’l-Kur’an 13/239, İbni Kesir Ölüm Ötesi Tarihi 171, Ebu Ya’la
Aişe (Radiyallahü Anha)’ya, Nebi (Sallallahü
Teâlâ Aleyhi ve Sellem)’in gece namazına nasıl başladığı sorulduğunda Aişe (Radiyallahü
Anha):
“Ey Cebrail’nın, Mikail’in ve İsrafil’nın Rabbi olan,
gökleri ve yeri yaratan, gaybı ve hazır olanı bilen Allah’ü Teâlâ’ım!…” diyerek namazını açtığını bildirmiştir.
Müslim 770/200
İşte, büyük meleklerden olup Kur’an ve sünnette adları
geçen melekler bunlardır.
4) Ölüm Meleği Aleyhisselam
Ölüm anında canlılardan ruhlarını çekip almakla
görevlidir. Emri altında çalışan ve kendisine yardım eden başka melekler
vardır. Bu sebeple birçok ayet ve hadiste ‘ölüm melekleri’ şeklinde çoğul
olarak zikredilmişlerdir.
Nisa 97, En’am 61, 93, Enfal 50, Nahl 28, 32, İbni
Mace 4262
Bununla beraber tekil olarak ‘ölüm meleği’ şeklinde de
zikredilmiştir.
Secde 11, Buhari 1261, Müslim 2372/157
Ölüm melekleri, kulların amellerine uygun bir sıfatta
onların ruhlarını almaya gelirler. Kul, güzel amel sahibi salih bir kişi ise,
melekler kendisine yüzleri güneş gibi parlayan beyaz yüzlü olarak gelir ve
hoşnutlukla ruhunu alırlar.
Kul, kötü amel sahibi kâfir bir kişiyse melekler
kendisine yüzleri simsiyah kara yüzlü olarak gelirler ve işkence ederek ruhunu
alırlar.
Ahmed 4/287, 288, No 18733, 4/295, 296, No: 18815
5) Muakkibât Melekleri
Muakkibât meleklerinin anlamı: Takip eden demektir.
Kulları, önlerinden ve arkalarından olmak üzere Allah’ü
Teâlâ’nın izni ile daima koruyan meleklerdir. Gece ve gündüz iki ayrı posta
çalışırlar ve sabah ile ikindi vakitlerinde görevi değişirler. Allah’ü Teâlâ şöyle
buyuruyor:
“Onun (insanın) önünde ve arkasında Allah’ü Teâlâ’nın
emriyle onu koruyan muakkibât (takip edici melekler) vardır…”
Ra’d 11
Nebi (Sallallahü Teâlâ Aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur:
“Birtakım melekler geceleyin, birtakım melekler de
gündüzleyin birbirlerini takiben size gelirler. Bunlar sabah ve ikindi
namazlarında birleşirler. Sonra sizinle beraber bulunup da görevini
tamamlayanlar semaya yükselirler. Kullarının hallerini en iyi bilir olduğu
halde Rableri onlara:
−Kullarımı ne halde bıraktınız? Diye sorar.
Onlar da:
−Onları namaz kılar halde bıraktık, yanlarına da namaz
kılarlarken varmıştık, derler.”
Buhari 619, 3037, 7353, 7297, Müslim 632/210
6) Kiramen Katibîn Melekleri
Kiramen katibînin anlamı: Değerli yazıcılar demektir.
Her insanın iki omzunda iyilik ve kötülüklerini yazan,
istisnalar hariç kuldan hiç ayrılmayan yazıcı melekler vardır.
Allah’ü Teâlâ şöyle buyuruyor:
“Muhakkak ki üzerinizde muhafızlar vardır. Onlar
şerefli yazıcılardır, yaptığınız şeyleri bilirler.”
İnfitar 10, 12
Allah’ü Teâlâ şöyle buyuruyor:
“İki mütelekkiyan (yazıcı melek, insanın) sağında ve
solunda oturarak yaptıklarını yazarlar. (İnsanın) her sözünü yanındaki
gözetleyici ve yazmaya hazır bir melek yazar.”
Kâf 17, 18
7) Müjdeleyici Melekler
Bunlar mü’min kulların üzerine inerler, vefatları anında
ve kıyamet gününde onları korkudan yana emin olma ve cennet ile müjdelerler.
Allah’ü Teâlâ şöyle buyuruyor:
“Şüphesiz ki: ‘Rabbimiz Allah’ü Teâlâ’tır.’ deyip
dosdoğru olanların üzerine melekler iner. Onlara: ‘Korkmayın ve üzülmeyin. Size
vaat olunan cennetle müjdelenin. Biz dünya hayatında da, ahirette de sizin
dostlarınızız. Gafur ve Rahim olan Allah’ü Teâlâ’nın ikramı olarak orada sizin
için canlarınızın çektiği ve istediğiniz her şey vardır derler.”
Fussilet 30, 32
8) Seyyahun Melekleri
Seyyahun meleklerin anlamı: Gezici demektir.
Bu melekler yeryüzünü gezerek zikir meclisi ararlar.
Buldukları meclislere iştirak ederek zikir halkalarını çepeçevre kuşatırlar.
Öyle ki onlar, zikredenlerle gök arasını doldurana kadar birbirlerini orada
konuşulanları dinlemeye teşvik ederler. Allah’ü Teâlâ (Azze ve Celle)’de
o halkadakileri kendi katında bulunanların içinde anar.
Müslim 2689/25, 2699/38
9) İnsanı Sûretlendirip Rızkını,
Ecelini, Cinsiyetini ve Halini Yazmakla Görevli Melekler
Nutfe, ana rahmine düştükten 40 bazı rivayetlerde 42,
45, 120 gün ve gece geçtikten sonra Allah’ü Teâlâ ona bir melek gönderir. Melek
onu sûretlendirip kulağını, gözünü, derisini, etini ve kemiğini oluşturur ve o
cenin hakkında Allah’ü Teâlâ’nın buyurduğu şu dört hususu yazar;
1) Erkek
mi, dişi mi?
2) Şaki mi,
Said mi? Yani: Cennetlik mi? Cehennemlik mi?
3) Rızkı,
4) Eceli.
Akabinde emir olunduğu şeyler üzerinde artırma ve
eksiltme yapmayarak elinde bir sahife ile çıkar.
Müslim 2643, 2646, Buhari 6487, 6488
10) Dağlarla Görevli Melekler
Allah’ü Teâlâ’nın dağlar üzerinde tasarruf ve idare
ile görevlendirdiği melekler vardır. Nebi (Sallallahü Teâlâ Aleyhi ve
Sellem) nübüvvetin 10. yılında kendisini Kureyş müşriklerine karşı koruyan
amcasının vefatı üzerine himayesine gireceği birini aramak için Taif’e
gitmişti.
Aradığını bulamayan, üstelik ayak takımının taşlarına
hedef olan Nebi (Sallallahü Teâlâ Aleyhi ve Sellem) üzgün bir halde
dönerken Cebrail (Aleyhisselam) tarafından karşılanmış ve Allah’ü Teâlâ’nın
ona, dağlar meleğini gönderdiğini bildirmiş, dağlar meleği de ona, kendisine
emrederse iki dağı onların üzerine kapatıvereceğini söylemiştir.
Buhari 3042, Müslim 1795/111
11) Arş’ı Taşıyan Melekler
Arş’ı taşıyan ve etrafında bulunan melekler vardır.
Bir rivayete göre Arş’ı taşıyanlar 4 melek olup kıyamet günü bunların sayısı 8
olacaktır.
İbni Kesir Tefsiri 13/6973, Ahmed
Allah’ü Teâlâ şöyle buyuruyor:
“Arş’ı yüklenen ve O’nun çevresinde bulunanlar
Rablerini hamd ile tesbih eder, O’na iman eder ve iman edenler için de istiğfar
ederler.”
Mü’min 7
Allah’ü Teâlâ şöyle buyuruyor:
“Melekler onun (göğün) etrafındadır. O gün Rabbinin
Arşı’nı üstlerinde sekiz (melek) yüklenir.”
Hâkka 17
Rasulullah (Sallallahü Teâlâ Aleyhi ve Sellem)
buna dair şöyle buyurdu:
“Allah’ü Teâlâ’nın Arş’nını taşıyan meleklerinden
birisi hakkında bahsetmeme izin verildi…”
Ebu Davud 4727
12) Allah’ü Teâlâ’a İbadet Eden Melekler
Allah’ü Teâlâ şöyle buyuruyor:
“Semada bulunan meleklerden, durmaksızın Allah’ü Teâlâ’ı
zikreden, O’nu tesbih eden, O’na rükû ve secde edenler vardır. Onlar bunu
yaparken kibirlenmez, usanmaz ve yorulmazlar.”
A’raf 206, Enbiya 19, 20
Rasulullah (Sallallahü Teâlâ Aleyhi ve Sellem)
bu hususu bize şöyle haber verdi:
“…Şüphesiz ki sema gıcırdadı. Semanın gıcırdaması ise
haklıdır. Çünkü semada, meleklerin Allah’ü Teâlâ’a secde etmek için alnını
koymasından dolayı dört parmaklık (bile boş) yer yoktur…”
Tirmizi 2414, İbni Mace 4190
13) Sorgulayıcı Melekler
Kul kabrine defnedilip arkadaşları onu terk ettiğinde
Münker ve Nekir adı verilen iki melek onun yanına gelir ve onu;
a) Rabbin
kim?
b) Dinin
ne?
c) Şu
Muhammed denilen kimse hakkında ne dersin? Şeklinde üç soru sorarak
sorgularlar.
Ebu Davud 4753, Terğib ve Terhib 7/75, Tirmizi, İbni
Hibbân
14) Cennetle Görevli Melekler
Bu meleklerin sayısını ancak Allah’ü Teâlâ bilir.
Başları Rıdvan isimli melektir. Onlar cennet ehlini orada ebedi kalmakla
müjdelerler. Allah’ü Teâlâ şöyle buyuruyor:
“Rablerine karşı gelmekten sakınanlar bölük bölük
cennete sevk edilirler. Kapıları açılmış olduğu halde oraya vardıklarında
bekçileri onlara: ‘Selamun aleykum! Tertemiz oldunuz. Artık ebedi kalmak üzere
girin buraya! Derler.”
Zümer 73
Allah’ü Teâlâ şöyle buyuruyor:
“…Ve melekler de her kapıdan onların yanına girerler:
‘Sabretmenize karşılık selam size! Dünya yurdunun sonu ne güzeldir derler.”
Ra’d 23, 24
15) Cehennem Görevlisi Melekler
Onlara Zebani de denilir. Sayıları 19 olup, başları
Malik isimli melektir.
Allah’ü Teâlâ şöyle buyuruyor:
“Sekar’nın ne olduğunu sen nereden bileceksin? O ne
bırakır, ne de vazgeçer, İnsanın derisini kavurur. Üzerinde on dokuz (melek)
vardır. Biz cehennemin işlerine bakmakla, ancak melekleri görevlendirdik.
Onların sayısını da, ancak inkârcılar için bir fitne yaptık…”
Müddessir 27, 31
Allah’ü Teâlâ şöyle buyuruyor:
“Ey Malik! Rabbin bizim işimizi bitirsin diye
seslenirler. Malik der ki: Siz (öylece) kalacaksınız.”
Zuhruf 77
16) Bulutlarla Vazifeli Melek
İsmi Ra’d’dır. Bulutları yanındaki ateşten mihraklarla
Allah’ü Teâlâ’nın dilediği yere sürer.
Tirmizi 3320
17) İnfak Edenlere Dua, Cimrilik
Yapanlara Beddua Eden İki Melek
Rasulullah (Sallallahü Teâlâ Aleyhi ve Sellem)
bu hususu bize şöyle haber verdi:
“Her günün sabahında iki melek iner ve bunlardan
birisi:
‘Ey Allah’ü Teâlâ’ım! (Malını) infak edene bir
bedelini ver.’ diye dua eder.
Diğeri ise:
‘Ey Allah’ü Teâlâ’ım! (Malını) tutana telef ver.’ diye
beddua eder.”
Buhari 1364, Müslim 1010/57
18) İnsana Hayırlı İşler Yapmayı İlham
Eden Melek
İnsanoğluna şeytanın bir dokunması olduğu gibi,
meleğin de dokunması vardır. Şeytanın dokunması şerri vaat etme ve hakkı
yalanlamadır. Meleğin dokunması ise hayrı vaat etme ve hakkı doğrulamadır.
Tirmizi 3172
19) Salih İnsanların Cenazelerine
Katılan Melekler
Bazı melekler, Müslümanlarla beraber cenazeye katılır
ve define iştirak ederler.
Ebu Davud 3177, Nesei 2057
20) Cuma Günü Mescide Gelenleri Yazan
Melekler
Cuma günü olunca mescit kapılarının her birinde
gelenleri sırasıyla yazan, imam minbere çıkınca da sayfaları dürüp hutbeyi
dinleyen melekler vardır.
Buhari 891, Müslim 850/24, 25
21) Sema Kapılarının Bekçileri Olan
Melekler
Rasulullah (Sallallahü Teâlâ Aleyhi ve Sellem)
Mi’raç hadisesinden bahsederken şöyle buyurmaktadır:
“…Cebrail aleyhisselam sonra elimden tutarak beni
dünya semasına çıkardı. Oraya vardığımızda o göğün bekçisine:
−‘Aç!’ dedi.
Bekçi:
−‘Kimdir o?’ diye sordu… Derken Cebrail aleyhisselam
beni ikinci semaya doğru çıkardı.
Oranın bekçisine de:
−‘Aç!’ dedi. Oranın bekçisi de evvelkinin
söylediklerini söyledi ve ardından kapıyı açtı…”
Buhari 447, 448, 1562, 3127, Müslim 163/263
Hadislerden de anlaşıldığı gibi her gök kapısının
oraya geleni gideni sorgulayan bir bekçisi vardır.
İnsan, meleklere şüphe etmeksizin inanmadıkça mü’min
olamaz. Şüphesiz ki melekler âlemi akıl ve duyularla hissedilemez. Bu âlemi
bilmenin tek yolu ise vahiydir. Vahiyle bildirilene teslim olup, inanmak
Müslümanlığın göstergesidir.
Kaynak: sahihhadisler.com
Yorumlar
Yorum Gönder