Teslimiyet Ve Edep

 Teslimiyet Ve Edep

 

Âdâb

 

Edepler, güzel huylar, iyi haller ve davranışlar; her konuda haddini bilip sınırı aşmamak. Müfredi (tekili) edep'tir.

Muhammed Ma'sûm Fârûkî Kuddise Sirrûh Hazretleri bu konuda şöyle buyurmuşlar:

“Adaba riayetsiz hizmetin faydası yoktur.”

 

Edep

Güzel hallere ve huylara sahip olma ve utanılacak hareketlerden sakınma, her hususta haddini bilip, sınırı gözetme hâli.

İmam-ı Rabbanî Kuddise Sirrûh Hazretleri bu konuda şöyle buyurmuşlar:

“Edepi gözetmek, zikirden üstündür. Edepi gözetmeyen Hakk'a kavuşamaz. Din büyüklerinin yolu baştan sona edeptir.”

 

İmam-ı Gazali Kuddise Sirrûh Hazretleri bu konuyu şöyle açıklamışlar:

“Allah’u Teâlâ’ya karşı edep, O'nun emirlerini yerine getirmekle olur.

Avamın, Halkın edepi, dinîn emirlerine uymak.

Havâssın, Seçilmişlerin edepi, dinîn emirlerine uymakla beraber kalbi zikir (Allah’u Teâlâ’yı anmak) nuru ile aydınlatmak, gönülden. Allah’u Teâlâ’dan başka her şeyi çıkarmaktır.”

Şems-i Tebrîzî Kuddise Sirrûh Hazretleri bu konuda şöyle buyurmuşlar:

“Âdemoğlunun edepden nasibi yok ise insan değildir. Âdemoğlu ile hayvan arasındaki fark budur. Gözünü aç ve gör ki bütün Allah’u Teâlâ’nın kelâmının manası, âyet, âyet edepden ibârettir.

Seyyid Abdülhakîm-i Arvâsî Kuddise Sirrûh Hazretleri bu konuda şöyle buyurmuşlar:

“En büyük edep, ilâhî hududu muhafaza etmek, gözetmek, Allah’u Teâlâ’nın emirlerine uymak, yasaklarından sakınmaktır. İnsanlar edepe ilimden çok daha fazla muhtaçtır.”

Sırrîy-i Sekatî Kuddise Sirrûh Hazretleri bu konuyu şöyle açıklamışlar:

“Bir kimsenin edepli olması, iyi kalblilik ve akıllılık alâmetidir.”

Kul için güzel edepîden daha iyi mertebe görmedim. Çünkü aklın hayatı edepdir. İnsan edep ile dünya ve âhirette yüksek derecelere kavuşur. Edep ehli edepden hâli olmaz, Edepsiz ilim öğrenen âlim olmaz.”

Yunus Emre Kuddise Sirrûh Hazretleri bu konuda şöyle buyurmuşlar:

“İlim meclislerinde aradım, kıldım taleb,

İlim geride kaldı ille edep ille edep.”

 

“Edep bir tâç imiş nûr-i Hüdâ'dan;

Giy ol tâcı emin ol her belâdan…”

 

Şeyh İsmail Bursevi Kuddise Sirrûh Hazretleri bu konuda şöyle buyurmuşlar: “Cennetin anahtarı şahadettir, kılıfı edeptir.”

 

Muhammed-il Hani Kuddise Sirrûh Hazretleri bu konuda şöyle buyurmuşlar:

“Her şeye çare vardır, velâkin Şeyhine itiraz edenin çaresi bulunmamaktadır, itiraz menşei kibirdir.”

 

Şeyh Fethullah Verkanisi Kuddise Sirrûh Hazretleri bu konuda şöyle buyurmuşlar: “Nakşibendî tarikatının temel ve esası zati muhabbet olduğundan dolayı ölüm rabıtasına önem verilmiştir.

 

Nakşibendî müridlerinin; Allah'ü Teâlâ’ya karşı, Resulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem Efendimize karşı ve üstadına karşı olan muhabbetinin ve teslimiyetinin (ki bu çok önemlidir) azalmaması için, sık, sık ölümü hatırlaması ve ölüm rabıtası yapması gerekir.

 

Abdülkâdir Geylânî Kuddise Sirrûh Hazretleri bu konuda şöyle buyurmuşlar:

 

“Ey Müslüman!”

“Kıl beş vakit namazını,

Çekme dünyanın nazını…

Yarın kılarım diyenin;

Dün kıldık namazını…”

 

“Dostların yerinde nasihatlerine kulak asmayanlar; düşmanlarını memnun ederler.”

Nasihat vermek kolay, örnek olmak zordur. Ama zoru başarmak güzeldir.

Öfke ekilen yerden, pişmanlık biçilir.

Öfkesini örten kişinin kusurunu Allah örter.

İsyanınız nefsinize itaatiniz Rabbinize olsun.

 

Eğer Mürid kabiliyetli olursa, çoğu zaman şeyh’de onunla kâmil olur. Kâmil bir üstat kabiliyetli talebe bulamazsa kapalı bir sandık gibi gelip gider, kimse fark etmez.

Nitekim Gavs'ı Hizan-i Hz. Minah kitabında şöyle buyurur.

Müridin üzerinde mürşidinin işaretlerini araştırması vaciptir, (sayfa 143)

Yani: (Mürşidi Kâmil olan zat gelen müride bakarak o müridin kendisi aracılığıyla mesafe almasının mümkün olup olmadığını inceler.)  Çünkü mürid üstadının işaretlerine göre amelini tatbik eder.

 

Kaynaklar:

1- Mektûbât-I Rabbanî

2- İhya-ı Ulûmiddîn, İmamı Gazali.

3- Kütüb-i Sitte

4- Tenbîhu’l Gafilin, Ebu’l-Leys Semerkandî. 

5- Müzekkin – Nüfus, Eşref- Oğlu Rumi Kuddise Sirrûh.