Müminlere Nasihatler 8

Müminlere Nasihatler 8

Rasulûllah Sallallahü Aleyhi Vesellem buyurdu: Analar dörttür.

1- İlaçların ve tedavilerin anası: İlaçların ve tedavilerin anası az yemektir.

2- Edeplerin anası: Edeplerin anası az konuşmaktır.

3- İbadetlerin anası: İbadetlerin anası az günah işlemektir.

4- Emniyetlerin anası: Emniyetlerin anası, sabırdır.

Rasulûllah Sallallahü Aleyhi Vesellem buyurdu: Beni âdemin cisminde dört cevher vardır. Dört şey o dördü izale eder. Dört cevher:

1- Akıl: Gazap, aklı giderir.

2- Din: Haset, dini giderir.

3- Hayâ: Tamah, düşkünlük hayâyı giderir.

4- Ameli salih: Gıybet, salih ameli giderir.

Rasulûllah Sallallahü Aleyhi Vesellem buyurdu: Cennetteki dört şey Cennetten hayırlıdır.

1- Cennette ebedi kalmak, Cennetten hayırlıdır.

2- Meleklerin hizmet etmesi, Cennetten hayırlıdır.

3- Cennette peygamberimize komşu olmak, Cennetten hayırlıdır.

4- Cennette Allah’ü Teâlâ’nın rızası, Cennetten daha hayırlıdır.

Cehennemde dört şey Cehennemden daha şerlidir.

1- Cehennemde ebedi kalmak, Cehennemden daha şerlidir.

2- Cehennemde meleklerin kâfirleri kötülemesi, Cehennemden daha şerlidir.

3- Cehennemde şeytanın komşuluğu, Cehennemden daha şerlidir.

4- Cehennemde Allah’ü Teâlâ’nın gazabı, Cehennemden daha şerlidir.

Evliyadan birisine ne hâlde olduğu sorulunca, şöyle cevap verdi:

1- Ben Rabbim ile uyum üzereyim. (Yani O’nun emirlerine uymaktayım).

2- Nefsimle muhalefet üzereyim. (Yani onun dediklerini yapmıyorum).

3- İnsanlarla beraber nasihat üzereyim. (Yani onları iyi ameller işlemeye, kötü işlerden sakınmaya davet ediyorum).

4- Dünya ile beraber zaruret üzereyim. (Yani dünyadan bana lâzım olan zarurî miktarı alıyorum).

Hikmet sahiplerinin bazısı dört semavi kitaptan dört kelimeyi seçti.

1- Tevrat’tan: Kim ki Allah’ü Teâlâ’nın verdiği rızka razı olursa dünya ve ahirette rahat olur.

2- İncil’den: Kim ki nefsinin arzularını terk ederse dünya ve ahirette aziz olur.

3- Zebur’dan: Kim ki insanlardan ayrılır, yalnız kalırsa dünya ve ahrette helâk olmaktan kurtulur.

4- Furkan’dan: Kim ki lisanı muhafaza ederse dünya ve ahirette selâmet bulur.

Ömer Radiyallahü Anh Rivayet Olundu ki: Allah’ü Teâlâ’ya yemin ederim ki ben bir belâya uğrasam (bir güçlükle karşılaşsam) o belâda benim üzerime dört nimet vardır.

1- Birincisi; belâ benim dinime ve ibadetime zarar vermediği zaman,

2- İkincisi; başıma gelen belâdan daha büyüğü olmadığı zaman,

3- Üçüncüsü; o belâ beni Allah’ü Teâlâ’nın rızasından mahrum bırakmadığı zaman,

4- Dördüncüsü; ben o belâdan dolayı sevab ümit ediyorum.

Abdullah İbni Mübarek buyuruyor. Muhakkak hikmet sahibi bir kimse sözleri topladı. O sözlerden kırk bin söz seçti. Sonra kırk bin sözden dört bin seçti. Dört binden dört yüz seçti. Dört yüzden kırk söz seçti. Kırk sözden dört kelimeyi seçti.

1- Birincisi; her hususta kadına itimat etme.

2- İkincisi; hiçbir zaman servete aldanma.

3- Üçüncüsü; tahammül edemeyeceğin şeyleri midene yükleme.

4- Dördüncüsü; Sana fayda vermeyen, ilimi toplama!

Muhammed ibni Ahmed Rahimehüllah Hazreteleri (Ve Seyyiden ve Hasuran ve Nebiyyen min'es-salıhiyn [Ali İmran Suresi 39]) ayeti kerimesi hakkında buyurdu: Allah’ü Teâlâ seyyid olarak Yahya Aleyhisselâm’ı zikretti. Hâlbuki Yahya Aleyhisselâm Allah’ü Teâlâ’nın kulu idi. Dört şeye galip geldiği için zikretti.

1- Nefsine galip,

2- İblise galip,

3- Lisanına galip,

4- Öfkesine galip, olduğu için Allah’ü Teâlâ seyyid olarak zikretti.

Hz. Ali Radiyallahü Anh dört şey devam ettiği müddetçe dinde zail (zayi) olmaz, dünyada zail olmaz. Galip ve üstün olarak devam eder.

1- Zenginler, cömertliğe devam ettikçe.

2- Âlimler, bildikleri ile amel etmeye devam ettikçe.

3- Cahiller, bilmedikleri ile kibirlenmedikçe,

4- Fakirler, dünya karşılığı ahretlerini satmadıkça.

Peygamber efendimiz muhakkak Allah’ü Teâlâ kıyamet günü insanlardan dört kişiyi insanlardan dört sınıf üzerine hüccet (delil) olacak.

1- Zenginlere delil: Davut Aleyhisselâm oğlu Süleyman Aleyhisselâm,

2- Kölelere (hizmetçilere) delil: Yusuf Aleyhisselâm,

3- Hastalara delil: Eyüp Aleyhisselâm,

4- Fakirlere delil: İsa Aleyhisselâm olacaktır. (Selâm onların üzerine olsun!)

Saad ibni Bilâl rahimehulah buyurdu. Muhakkak kul günah işlediğinde Allah’ü Teâlâ dört haslet ile o kula ihsan eder.

1- Rızkı, o kuldan almaz,

2- Sağlığı, o kuldan almaz,

3- Allah’ü Teâlâ o kulun günahlarını açıklamaz,

4- Günahlarından dolayı acilen de onu cezalandırmaz.

Hatemi Esam Rahmetullahi Aleyh Buyurdu: Kim dünyada dört şeyi; dört şeye bırakırsa, Cenneti bulur.

1- Uykuyu, kabre;

2- Övünmeyi, mizana;

3- Rahatı, sırata;

4- Şehvet ve arzuları da Cennete bırakırsa Cennet’i bulur.

Hamidi Leffafi rahimehullah buyurdu: Biz dört şeyi dört şey de aradık o dört şeyi diğer dört şey de bulduk.

1- Zenginliği, malda aradık; kanaatte bulduk.

2- Rahatlığı, çok malda aradık; az malda bulduk.

3- Lezzetleri, nimetlerde aradık; sıhhatli bedenlerde bulduk.

4- Rızkı, yerde aradık; onu gökte bulduk.

Hz. Ali Radiyallahü Anh buyurdu: Dört şey var ki o dört şeyin azı bile çoktur:

1- Elem,

2- Fakirlik,

3- Ateş,

4- Düşmanlık.

Hatemi Esam Rahmetullahi Aleyh Buyurdu: Dört şeyin kadrini, ancak dört kişi anlar.

1- Gençliğin kıymetini ancak yaşlılar anlar.

2- Afiyetin kadrini ancak belâya uğrayanlar anlar.

3- Sıhhatin kadrini hasta olanlar anlar.

4- Hayatın kadrini ancak ölüler anlar.

Şair Ebu Nüvas Rahmetullahi Aleyh demiştir ki:

Günahlarımı düşünürsem çoktur,

Fakat Rabbimin Rahmeti daha geniştir.

İstediğim salih amel karşılığında aşırı bir isteğim yoktur,

Fakat Allah’ü Teâlâ’nın Rahmetini ister ve arzularım.

O Allah’ü Teâlâ ki, benim Mevla’mdır, beni yarattı

Muhakkak ben onun kuluyum ve boyun eğerim.

Eğer mağfiret ederse rahmetindendir,

Eğer etmezse beni kurtaracak iyi amel yoktur.

Rasulûllah Sallallahü Aleyhi Vesellem Buyurdu: Kıyâmet günü mîzan kurulur. 1- Namaz ehli getirilir, mizanda mükâfatlarının tamamı verilir.

2- Sonra oruç ehli getirilir. Mizanda mükâfatlarının tamamı verilir.

3- Sonra hac ehli getirilir mizanda mükâfatlarının tamamı verilir.

4- Sonra belâya uğrayanlar (musibet zedeler) getirilir. Onlar için mizan kurulmayacak, amel defterleri de açılmayacaktır. Onların mükâfatları hesapsız olarak verilecek. Allah’ü Teâlâ o belâ ehlinin sevabını çok verdiğinden dolayı Afiyet ehli onların yerinde olmayı temenni edecek.

Bazı Hikmet Sahipleri buyurdu: Âdemoğlunu dört yağmacı karşılar:

1- Ölüm meleği zorla ruhunu alır.

2- Ölünce malını vârisler zorla paylaşır.

3- Mezarda kurtlar cesedini zorla alır.

4- Kıyamet gününde amelini haklı davacılar zorla alır.

Bazı Hikmet Sahipleri buyurdu:

1- Kim ki şehvetler ile meşgul olursa; zinaya düşer.

2- Kim mal toplamakla meşgul olursa; elbette harama düşer.

3- Kim ki Müslümanlar’a faydalı olmakla meşgul olursa; elbette inanlarla iyi geçinmesi lazımdır.

4- Kim ki ibadetle meşgul olursa; elbette onun için ilim lazımdır.

Hz. Ali Radiyallahü Anh buyurdu: Amellerin en zoru dört haslettir.

1- Öfkelendiğinde, af etmek,

2- Fakirlik zamanında, cömertlik,

3- Yalnız iken, haramlardan sakınmak,

4- Zulmünden korktuğu veya bir şeyi ümit ettiği sultana (kişiye) karşı, doğruyu söylemek…

Zebur kitabında Allah’ü Teâlâ Davut Aleyhisselâm vahyetti; akıl sahibi kimsenin dört saati vardır:

1- Vaktinin bir kısmında, rabbine münacat eder.

2- Vaktinin bir kısmında, nefsini hesaba çeker.

3- Vaktinin bir kısmında, Allah’ü Teâlâ’nın yarattıkları hakkında tefekkür eder.

4- Vaktinin bir kısmını helâl olan yeme içme ihtiyaçlarına ayırır.

Bazı Hikmet Sahipleri buyurdu: Bütün ibadetler kulluğa aittir dörttür.

1- Ahitlere vefa göstermek (verdiği sözü tutmak) .

2- Hududu muhafaza etmek. Allah’ü Teâlâ’nın koyduğu haramlardan kaçmak.

3- Kaybettiği şeylere, (elinden çıkanlara) sabır göstermek.

4- Elinde olan her şeye razı olmak...

Peygamber efendimiz Aleyhisselâm buyurdu: Herkim beş şeyin kıymetini bilmezse; beş şeyi kaybetmiş olur.

1- Herkim âlimi hafife alırsa; dinini kaybetmiş olur.

2- Herkim emirleri (idarecileri) hafife alırsa; dünyasını kaybetmiş olur.

3- Herkim komşularını hafife alırsa; menfaatini kaybetmiş olur.

4- Herkim akrabalarını hafife alırsa; sevgiyi kaybeder.

5- Herkim aile fertlerini hafife alırsa; güzel yaşamayı kaybeder.

Peygamber efendimiz Aleyhisselâm buyurdu: Ümmetim üzerine yakında bir zaman gelecek; beş şeyi sevecek, beş şeyi unutacaklar.

1- Dünyayı sevip; ahreti unutacaklar.

2- Evleri sevip; kabirleri unutacaklar.

3- Malı sevip; hesabı unutacaklar.

4- Ehlini sevip; hurileri unutacaklar.

5- Nefsinin arzu ettiklerini sevip; Allah’ü Teâlâ’nın emirlerini unutacaklar.

Onlar benden uzaktır, ben de onlardan uzağım.

Peygamber efendimiz Aleyhisselâm buyurdu: Allah’ü Teâlâ kime beş şey ihsan ederse, onun için beş şey hazırlar:

1- Şükrü verir, nimetinin fazlasını hazırlar.

2- Duayı verir, kabulünü hazırlar.

3- İstiğfarı verir, mağfiretini hazırlar.

4- Tövbeyi verir, kabulünü hazırlar.

5- Sadaka vermeyi nasip eder, kabulünü hazırlar.

Hz. Ebu Bekir Radiyallahü Anh buyurdu: Zulmetler beştir. O zulmetler için nurlar da beştir.

1- Dünyayı sevmek zulmettir. Bu zulmet için nur “takva”dır.

2- Günah zulmettir. Bu zulmet için nur “tevbe”dir.

3- Kabir bir zulmettir. Bu zulmet için nur “Lâilahe İllallah Muhammedür rasulullâh”tır.

4- Ahiret zulmettir. Bu zulmet için nur “Salih amel”dir.

5- Sırat zulmettir. Bu zulmet için nur “hakiki iman”dır.

Hz. Ömer Radiyallahü Anh rivâyet emiştir: Rasûlüllah Sallallahü Aleyhi Vesellem buyurdu: “Eğer gaybı bilmek iddiası olmasaydı; beş zümrenin Cennetlik olduğuna şâhitlik ederdim:

1- Aile sâhibi olan fakir,

2- Kocasını razı eden kadın,

3- Mihrini kocasına sadaka olarak bağışlayan kadın,

4- Ana ve babası kendisinden razı olunan evlât,

5- Günahlarından tevbe eden kimse…

Hz. Osman Radiyallahü Anh, beş şey takva ehlinin (muttakilerin) alâmetidir:

1- Dinini ıslah eden, beline ve diline hâkim olanlarla oturmak,

2- Dilini ve namusunu korumak,

3- Dünyalıktan bir şeye kavuştuğunda onu vebal kabul etmek, dinden az bir şey gelince onu ganimet bilmek,

5- Haram karışır korkusuyla helâlden aza razı olmak,

6- Bütün insanların kurtulduğuna inanıp sâdece kendisinin kurtuluşundan şüphe etmek.

Hz. Ali Radiyallahü Anh: Beş kötü hal olmasaydı; bütün insanlar salih olurdu: 1- Cahilliğe razı olmak,

2- Dünyaya hırslı olmak,

3- Servet sâhibi iken cimrilik etmek,

4- Ameline riya karıştırıp heder etmek,

5- Kendi görüşünü beğenerek üstünlük iddia etmek.

Allah’ü Teâlâ Habibini “beş şerefle” şereflendirdi:

1- İsmiyle şereflendirdi; diğer peygamberlere Âdem, Nuh, İbrahim diye husûsî isimleriyle nida ettiği halde O’na “Rasûlüm” diye hitap etti.

2- Cismiyle şereflendirdi; zirâ peygamberimiz Sallallahü Aleyhi Vesellem bir şey için dua ettiğinde; Cenâb-ı Hak, bizzat kendisi cevap verdi. Diğer peygamberler için böyle değildir.

3- Atâ (vermek) ile şereflendirdi; Allah’ü Teâlâ ona istemeden ihsanda bulundu.

4- Hatasızlık ile şereflendirdi; Cenab-ı Hak Ondan zelle vâki olmadığı halde Allah’ü Teâlâ seni affetti buyurup bağışladığını beyân buyurdu.

5- Rızâ (kabul etmek) ile şereflendirdi; Onun fidyesini, sadakasını ve nafakasını kabul etti. Hâlbuki diğer peygamberlerinki böyle değildi.

Abdullah Bin Amir Bin Âs Radiyallahü Anh: Kendisinde beş şey bulunan kimse dünya ve ahiret saâdetine kavuşur:

1- “Lâ ilâhe illallâh Muhammedün Rasûlüllah” Kelime-i Tayyibe’sini çok okumak.

2- Başına belâ geldiğinde “İnnâ lillâhi ve innâ ileyhi râciûn, Lâ havle velâ kuvvete illâ billâhil Aliyyil Azîm” demek.

3- Bir nîmet ihsan edildiğinde “Elhamdü lillâhi Rabbil âlemîn” deyip o nîmete şükretmek.

4- Bir işe başlarken “Besmele-i Şerîfe” okumak.

5- Günah işlediğinde “Estağfirullâh-el-Azîm ve etûbü ileyh” demek.

Hasan-ı Basrî Rahmetullahi Aleyh buyurdu: Tevrat’tan beş cümle yazılmıştır: 1- Zenginlik, kanaattedir.

2- Selâmet, uzlette (halktan ayrı oturmakta)’dır.

3- Büyüklük (saygı) , şehvetleri terk etmektedir.

4- Faydalanmak, uzun günlerde (Cennette)’dir.

5- Sabır, kısa günlerde (dünyada)’dır.

Rasûlüllah Sallallahü Aleyhi Vesellem buyurdu: Beş şeyden önce beş şeyin kıymetini bilin:

1- İhtiyarlamadan önce gençliğin;

2- Hastalanmadan önce sıhhatin;

3- Fakir düşmeden önce zenginliğin;

4- Ölmeden önce hayatın;

5- Meşguliyetten önce boş vaktin.

Yahyâ bin Muâz-ı Râzı Rahmetullahi Aleyh buyurdu:

1- Çok yiyenin, eti çok olur.

2- Eti çok olanın, şehveti çok olur.

3- Şehveti çok olanın, günahı çok olur.

4- Günahı çok olanın, kalbi katılaşır.

5- Kalbi katılaşan da dünyanın afet ve ziynetlerinde boğulur.

Süfyân-ı Sevrî Rahmetullahi Aleyh buyurdu: Fakirler beş şeyi tercih ettiler:

1- Nefsin rahatlığını,

2- Kalbin rahatlığını,

3- Allah’ü Teâlâ’ya kulluğu,

4- Hesabın hafifini,

5- Cennette yüksek dereceleri…

Zenginler de beş kötü şeyi tercih ettiler:

1- Nefis yorgunluğunu,

2- Kalb meşguliyetini,

3- Dünyaya kulluk etmeyi,

4- Hesabın zorunu (şiddetini) ,

5- Derecenin aşağısını.

Abdullah Antakî Rahmetullahi Aleyh buyurdu: Beş şey kalbin ilâcıdır:

1- Salihlerle oturmak,

2- Kur’an-ı Kerim okumak,

3- Az yemek,

4- Gece kalkıp namaz kılmak,

5- Sabah vakti ağlayarak niyazda bulunmak...

Âlimler dediler ki: Tefekkür beş nevidir:

1- Allah’ü Teâlâ’nın ayetlerini tefekkür etmek; bunun meyvesi “tevhid ve yakîn”dir.

2- Allah’ü Teâlâ’nın nimetlerini tefekkür edip şükretmek; bunun meyvesi, “muhabbet”tir.

3- Allah’ü Teâlâ’nın vaadini tefekkür etmek; bu, “ahirete rağbet”i artırır.

4- Allah’ü Teâlâ’nın tehdidini tefekkür etmek; bu, “günahlardan sakınma”yı ve “itaat”i artırır.

5- Allah’ü Teâlâ’nın ihsanını ve kendisinin itaat ve ibadette olan kusurlarını tefekkür etmek; bu da “hayâ duygusu”nu artırır.”

Bazı Hikmet sahipleri buyurdu; Beş şeyi beş şeye tercih etmek, kişiyi takvaya ulaştırır:

1- Sıkıntıyı, nimete tercih etmek; takva için sıkıntı çekmek lâzım,

2- Gayreti, rahata tercih etmek; takva için gayret etmek lâzım,

3- Zilleti, izzete tercih etmek; takva için yerine göre zillete katlanmak lâzım,

4- Sükûtu, fuzuli konuşmaya tercih etmek; takva için sükût etmek lâzım,

5- Ölümü, hayata tercih etmek; takva için yerine göre ölümü tercih etmek lâzım.

Rasûlüllah Sallallahü Aleyhi Vesellem buyurdu:

1- Gizlice istişare; sırları, muhafaza eder.

2- Sadaka; malı, muhafaza eder.

3- İhlâs; ameli, muhafaza eder.

4- Doğruluk; sözleri, muhafaza eder.

5- Müşavere (danışma); fikir ve görüşleri muhafaza eder (güzelleştirir).

Peygamber Sallallahü Aleyhi Vesellem Efendimizden: Mal toplamada beş sıkıntı var:

1- Toplamakta, sıkıntı çekmek.

2- Allah’ü Teâlâ’yı zikirden, gaflet edip geri kalmak.

3- Hırsız ve soygunculardan, korkmak.

4- Cimri adı, verilmek.

5- Salihlerden, uzak kalmak.

Malı dağıtmakta da beş rahat var:

1- Mal toplama zahmetinden kurtulup, rahata kavuşmak.

2- Bekçiliğinden kurtulup, Allah’ü Teâlâ’yı zikir için boş vakit bulmak.

3- Hırsız ve soyguncudan, emin olmak.

4- Kerim “cömert” ismini, kazanmak.

5- Salihlerle sohbet, imkânı bulmak.

Süfyân-ı Sevrî Rahmetullahi Aleyh buyurdu: Bu zamanda beş hâle sahip olmayan mal toplayamaz:

1- Uzun emel,

2- Aşırı hırs,

3- Şiddetli cimrilik,

4- Takva azlığı,

5- Ahireti unutmak.

Şiir

Ey dünya ile evlenmek isteyen kişi!

Onun her gün başka bir dostu var.

Kocaya varmak ister,

Fakat başka bir yerde biriyle birleşir.

Dünya, taliplerinin hiçbirine ümit vermedi;

Hepsini birer birer ahirete gönderdi.

Şüphesiz ben aldanmışım;

Çünkü belâlar vücudumu azar azar yiyip bitirmekte.

Ahiret yolculuğu için azık hazırlayın!

Zira Münadi, “Hazırlanın gidiyoruz!” diye nida etmekte.

İbn-i Hacer-i Askalânî Rahmetullahi Aleyh Hazretleri