40 Hadis-i Şerif (İmam Nevevi Rahmetullahi Aleyh)

40 Hadis-i Şerif (İmam Nevevi Rahmetullahi Aleyh)

 

İmâm Ebû Zekeriyya Rahmetullahi Aleyh

Yahyâ b. Şeref Rahmetullahi Aleyh

Nevevî, Şâfi’î (ö. 676 / 1277)

Rahman ve Rahîm olan Allah’ın ismiyle

Hadis-i şerifte: “Kim ümmetime dini işlerine dair kırk hadis hıfz ettirirse, Allahü teâlâ onu âlimler zümresinde haşreder. Ben de kıyamet gününde ona şâhid ve şefaatçi olurum” buyurulmuştur.

İslâm âlimleri bu müjdeye erebilmek için çeşitli konularda Kırk Hadisler derlemişlerdir. Tarihte ilk önce kırk hadis derleyenin Kûfe’de oturan Merv’li Bilgin Abdullah İbn Mübarek olduğu bilinmektedir.

İmâm Nevevî’nin bu geleneği devam ettiren elinizdeki eseri, en fazla yayınlanan ve üzerine şerhler yapılan bir eserdir.

01- Emiru’l-Mü’minin Ebû Hafs Ömer b. Hattâb (radıyallahü anh)’den:

“Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den işittim, şöyle buyuruyordu:

Ameller niyetlere göredir. Herkese ancak niyet ettiği vardır. Kimin hicreti Allah’a ve Rasulüne ise onun hicreti Allah’a Rasûlünedir. Kimin de hicreti eline geçireceği bir dünya veya nikah yapacağı bir kadına ise hicreti, hicret ettiği şeyde son bulur.”

Bu hadis: Her biri hadisçilerin imamı olan Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail b. İbrahim b. Muğıre, Berdizbe el-Buharî el cu’fi ile Ebul Hüseyin Müslim b. Haccac el Kuseyri en-Neysaburi Musannef kitanplarının en sahihi olan sahihlerinden rivâyet ettiler.

02- Ömer b. el-Hattâb (radıyallahü anh)’dan:

“Bir gün biz Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in yanında iken birden baktık ki, elbisesi bembeyaz, saçları simsiyah, üzerinde yolculuk alâmeti olmayan biri karşımıza çıkageldi. Onu bizden kimse tanımıyordu.

Nihayet Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem )’in yanına oturdu. Dizlerini dizlerine dayadı, iki avucunu dizleri üzerine koydu ve:

“Ya Muhammed, İslam hakkında bana haber ver” dedi.

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

 “İslâm; Allah’dan başka ilah olmadığına ve Muhammed (sallallahü aleyhi ve sellem)‘in Allah’ın Rasûlü olduğuna şahitlik etmen, namazı dosdoğru kılman, zekatı vermen, Ramazan’da oruç tutman ve yoluna gücün yeterse Beyti (Kâ’be’yi) haccetmendir” buyurdu.

Adam: “Doğru söylüyorsun” dedi.

Biz onun hem peygambere soru sorup hemde cevap vermesine taaccüb ettik.

Adam: “İman hakkında da bana haber ver” dedi.

Rasûlüllah(sallallahü aleyhi ve sellem): İman;

Allah’a Meleklerine, Kitaplarına, Peygamberlerine, ahiret gününe iman etmendir. Kadere, hayrına ve şerrine de iman etmendir” dedi.

Adam: “Doğru söylüyorsun” dedi ve “İhsan; hakkında bana bilgi ver” diye yine sordu.

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

 “İhsan; sanki görüyormuşsun gibi Allah’a ibadet etmendir. Her ne kadar sen O’ nu görmüyorsan da, O seni görüyor” buyurdu.

Adam: “Doğru söylüyorsun” dedi ve

“Kıyamet hakkında bana haber ver” diye tekrar sordu.

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

(Bu konuda) sorulan sorandan daha alim değildir” diye cevap verdi.

Adam: “Öyle ise kıyametin alametlerinden haber ver” dedi.

Rasullah (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Câriyenin efendisini doğurması, yalınayak sırtı çıplak fakir davar çobanlarının bina yaptırmada yarıştıklarını görmendir” diye cevap verdi.”

Hazret-i Ömer (anlatmaya devam ederek) şöyle dedi:

Sonra adam gitti.

“Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bir müddet öyle durdu, sonra bana

“Ya Ömer, soran kimdir biliyor musun? dedi.

Ben: “Allah ve Rasulü daha iyi bilir” dedim. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

“O, Cibril’dir. Size dininizi öğretmek için gelmişti” buyurdu.”

Bu hadisi Müslim rivâyet etmiştir.

03- Ebû Abdir-Rahman Abdullah b. Ömer b. El-Hattâb‘dan:

“Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den işittim şöyle buyurdu:

İslâm beş şey üzerine kurulmuştur.

Allah’tan başka ilâh olmadığına, Muhammed’in onun kulu ve Resûlü olduğuna şâhitlik etmek,

Namazı dosdoğru kılmak,

Zekâtı vermek,

Beyti (Kâbe’yi) haccetmek,

Ramazan’da oruç tutmak.”

Bu hadisi Buharî ve Müslim tahriç etmiştir.

04- Ebû Abdir-Rahman Abdullah b. Mesud (radıyallahü anh)’dan:

“Doğru söyleyen ve doğruluğu tasdik olunan Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bize şöyle buyurdu:

Sizlerden her birinizin yaratılışı ana rahminde nutfe olarak 40 günde toplanır.

Sonra aynen öyle (kırk günde) alâka olur.

Sonra aynen öyle mudga (et parçası) olur.

Sonra oraya bir melek gönderilir. Ona ruhu üfler. Ve şu dört kelimeyi yazması emredilir:

Rızkı, eceli, ameli, şaki’ mi, yoksa saîd mi olacağı.

Kendinden başka ilâh olmayana yemin ederim ki, sizden biri cennet ehlinin amelini işler, o hâle gelir ki, kendisi ile cennet arasında bir arşın kalır. Derken yazgı onun önüne geçer, cehennem ehlinin amelini işler de cehenneme girer.

Yine sizden biri cehennem ehlinin amelini işler. O hale gelir ki, kendisi ile cehennem arasında bir arşın kalır. Derken yazgı onun önüne geçer. Cennet ehlinin amelini işler de cennete girer.

Bu hadisi Buharî ve Müslim rivâyet etmiştir.

05- Mü’minlerin annesi Ümmü Abdullah Âişe (radıyallahü anha) rivâyet etti:

“Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:

Kim bizim işimize (îman ve ibâdetlerimize) sonradan bir şey ihdas ederse, katarsa, o reddolunur.

Bu hadisi Buharî ve Müslim rivâyet etmiştir. Müslim’in diğer bir rivayetinde ise şöyle denilmiştir:

Her kim emrimize uygun olmayan bir amel (ibâdet) yaparsa, o reddolunur.

06- Ebû Abdullah Numan b. Beşir (radıyallahü anh)’den:

“Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle söylerken işittim:

Helâl açıktır. Haram da açıktır. İkisi arasında şüpheli şeyler vardır. İnsanlardan birçoğu onları bilmezler.

Kim bu şüphelilerden sakınızsa dinini ve ırzını korumuş olur.

Kim de şüphelilerin içine dalarsa haramın içine dalar. (Bunun hali) tıpkı koruluğun etrafında sürü otlatan çoban gibidir ki, sürüsünü korulukta otlatır. Dikkat edin her padişahın bir korusu vardır. Allah’ın korusu da haram kıldıklarıdır.

Dikkat edin cesedin içinde de bir et parçası vardır ki, eğer o iyi olursa bütün ceset iyi olur. Eğer o bozulursa bütün ceset bozulur. Dikkat edin o kalbdir.

Bu hadisi Buharî ve Müslim rivâyet etmiştir.

07- Ebû Rukayyete Temîm ed-Dâriyy (radıyallahü anh)’den:

“Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

Din nasihattir, buyurdu.

Biz: Kim için? dedik.

O: Allah için, Kitabı için, Rasûlü için, Müslümanların imamları (devlet başkanları) için ve bütün Müslümanlar için, diye cevap verdi.

Bu hadisi Müslim rivâyet etmiştir.

08- Abdullah b. Ömer (radıyallahü anh)’den:

“Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

Ben, Allah’tan başka ilâh olmadığına şahitlik edinceye,

Namazı dosdoğru kılıncaya,

Zekâtı verinceye kadar insanlarla harbetmekle emrolundum.

Bunları yaptıkları zaman İslâm’ın hakkı (olan had cezaları) hariç kanlarını ve mallarını benden korumuş olurlar. (İçlerinde gizledikleri) hesapları Allah’a aittir.”

09- Ebû Hüreyre Abdür-Rahman b. Sahr (radıyallahü anh)’dan:

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’ı şöyle buyururken işittim:

Sizi nelerden nehyedersem kaçının,

Size neleri emredersem gücünüz yettiği kadar yapın.

Sizlerden öncekileri helâk eden ancak çok soru sormaları ve Peygamberlerine karşı muhalefet etmeleridir.

Bu hadisi Buharî ve Müslim rivâyet etmiştir.

10- Ebû Hüreyre (radıyallahü anh)’den:

“Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:

Allah temizdir, ancak temiz olanı kabul eder.

Şüphesiz Allah mü’minlere neyi emretti ise onu Peygamberlere de emretmişti ve (Allah peygamberlere):

“Ey peygamberler, temiz ve helâl olanlardan yiyin ve sâlih amel işleyin”

(Allah müminlere de): “Ey mü’minler size rızık olarak verdiğimiz temiz ve helâl olanlardan yiyiniz” buyurdu.

Sonra Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)

Uzun yolculuğa katlanan, saçları birbirine karışan, toz toprak içinde kalan bu hâliyle ellerini gökyüzüne açan ve

Ya Rab! Ya Rab! diye (yalvaran) birini hatırlattı ve halbuki onun yediği haram, içtiği haram, giydiği haram. Haramla beslenmiş.

 “Bunun duası nasıl kabul olunur” buyurdu.

11- Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in Reyhan kokulu torunu Ebû Muhammed Hasan b. Ali b. Ebî Tâlib‘den:

 “Ben Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den:

“Seni şüpheye düşüreni bırak, seni şüpheye düşürmeyene bak.

Çünkü sıdk (doğruluk), kalbe rahatlık verir. Kizb (yalan) ise, kalpte şüphe uyandırır.” sözünü ezberledim.

Bu hadisi Nesâî ve Tirmizî rivâyet etmiştir. Tirmizî bu hadis hasendir; sahihdir, dedi.

12- Ebû Hüreyre (radıyallahü anh)’den:

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in şöyle buyurduğunu rivâyet etmiştir:

 “Kişinin “malâ-ya’ni”yi (lüzumsuz söz ve işleri) terketmesi, Müslümanlığının güzelliklerindendir.”

Bu hasen hadisi Tirmizî ve diğerleri böyle rivâyet etmiştir.

 

13- Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in hizmetçisi Ebû Hamza Enes b. Mâlik (radıyallahü anh)’den:

“Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

Sizden biri, kendisi için sevdiğini (mü’min) kardeşi için de sevmedikçe, (hakkıyla) iman etmiş olmaz.”

14- İbn-i Mes’ud (radıyallahü anh)’dan:

“Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

“Allah’tan başka (ibâdete lâyık) ilâh olmadığına ve benim Allah’ın Rasûlü olduğuma şehâdet etmekte olan bir müslümânın kanı halâl olmaz,

Ancak şu üç şeyden biri ile halâl olur:

Kısası gerektiren bir suç işleyince,

Zina eden kişi, evli veya dul olunca,

Dinini terkedip cemâatten (müslümanlardan) ayrılınca (mürted olunca).

Bu hadisi Buharî ve Müslim rivâyet etmiştir.

15- Ebû Hüreyre (radıyallahü anh)’den:

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in şöyle dediğini rivâyet etmiştir:

Kim Allah’a ve ahiret gününe iman ediyorsa, komşusuna eza vermesin.

Kim Allah’a ve ahiret gününe iman ediyorsa misafirine ikram etsin.

Kim Allah’a ve ahiret gününe iman ediyorsa, ya hayır söylesin yahut sussun.

Bu hadisi Buharî ve Müslim rivâyet etmiştir.

16- Ebû Hüreyre (radıyallahü anh)’den:

“Bir adam Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’e: Bana nasihat et, dedi. (Efendimiz):

“Kızma” buyurdu.

Adam birkaç kere tekrarladı

(Efendimiz) yine “Kızma” diye cevapladı.”

Bu hadisi Buharî rivâyet etmiştir.

17- Ebû Ya’la Şeddâd b. Evs (radıyallahü anh)’den:

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in şöyle buyurduğunu rivâyet etmiştir:

“Allah her şeyde ihsanı (iyiliği) emretmiştir.

Öyle ise öldüreceğiniz zaman bile zulmetmeden öldürün.

Hayvanı boğazlayacağınız zaman usulüne uygun güzel kesin. Sizden biri bıçağını bilesin ve kestiği hayvanı rahatlatsın.”

Bu hadisi Müslim rivâyet etmiştir.

18- Ebû Zer Cündeb b. Cünadete’l-Gıfarî ile Ebû Abdir-Rahman Muâz b. Cebel (radıyallahü anh)’den:

“Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

Her nerede olursan ol, Allah’a (isyandan) sakın.

Kötülüğün ardından hemen iyilik yap ki, o kötülüğü yok etsin.

Halka da güzel ahlâk ile davran.”

Bu hadisi Tirmizî hasendir, diye rivâyet etmiştir. Bazı nüshalarda hasendir, sahihdir diye rivâyet edilmiştir.

19- Ebû’l-Abbas Abdullah b. Abbas (radıyallahü anhüma)’dan:

“Bir gün Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in yanında idim. (Bana) dedi:

Evlâd, sana birkaç kelime öğreteyim:

Allah’ı (n emir ve yasaklarını) gözet ki, Allah da seni korusun.

Allah’ı gözet ki, onu karşında bulasın.

Bir şey istediğinde Allah’dan iste.

Yardım istediğinde Allah’dan yardım dile.

Şunu iyi bil ki,

Ümmetin tamamı sana fayda vermek için toplansalar Allah’ın yazdığından başka bir şeyle fayda veremezler.

Yine eğer sana zarar vermek için toplansalar, Allah’ın sana yazdığı zarardan başka bir şeyle zarar veremezler.

Kalemler kaldırılmış (işleri bitmiş), sahifeler kurumuştur (yazılar tamamlanmıştır.)

Bu hadisi Tirmizî rivâyet etmiştir. Hasendir, sahihtir, demiştir.

Tirmizî’den başkasının rivayetinde ise şöyle buyrulmuştur:

Allah’ı gözet ki, onu önünde bulasın.

Geniş zamanında Allah’a kendini tanıt ki, darlık zamanında O da seni tanısın.

Şunu iyi bil ki, takdirde başına gelmeyecek şey sana isabet etmez.

Takdirde başına gelecek olan da sende hata etmez (sana ulaşır).

İyi bil ki, yardım ve zafer, sabırla;

Rahatlık, meşakkatle beraberdir.

Her zorluğun yanında kolaylık vardır.

20- Ebû Mes’ûd Ukbe b. Âmir el Bedrî (radıyallahü anh):

“Rasûlüllah şöyle buyurmuştur:

Peygamberlik sözlerinden insanların hatırında kalan şudur:

“Utanmazsan dilediğini yap” sözüdür.”

Bu hadisi Buharî rivâyet etmiştir.

21- Ebû Amr (veya Ebû Amra da denir) Süfyân b. Abdillah es-Sakafî (radıyallahü anh)’den:

 “Ya Rasûlallah (sallallahü aleyhi ve sellem), İslâm hakkında bana öyle bir söz söyle ki, İslâm hakkında senden başka hiç kimseye soru sormayayım, dedim.

O da:

Allah’a iman ettim de, sonra da dosdoğru ol, buyurdu.”

Bu hadisi Müslim rivâyet etmiştir.

22- Ebû Abdullah Câbir b. Abdillah el-Ensârî (radıyallahü anh)’den, demiştir ki:

“Bir adam Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e şöyle sordu:

Ben farz namazları kılar, Ramazan orucunu tutar, helâlı helâl kabul eder, onları yaparsam, haramı da haram kabul eder, ondan kaçınırsam, bunlardan fazla bir şey yapmazsam, ne buyurursun, cennete girer miyim?

Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) evet dedi.

Bu hadisi Müslim rivâyet etmiştir.

23- Ebû Mâlik Hâris b. Âsım el Eş’ari (radıyallahü anh)’den demiştir ki:

“Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur.

Temizlik imanın yarısıdır.

El-hamdülillâh mizanı doldurur.

Sübhanallahi ve’l-hamdüllillâh (sözü) göklerle yer arasını doldurur.

Namaz, nurdur.

Sadaka, (imana) delildir.

Sabır, bir ışıktır.

Kur’ân senin lehine veya aleyhine delildir.

Her insan, sabahleyin işine gider de nefsini satar.

(Neticede) ya nefsini kurtarır, ya da nefsini mahveder.”

Bu hadisi Müslim rivâyet etmiştir.

24- Ebû Zerr el-Gıfârî (radıyallahü anh),

Rasûlüllah’ın (sallallahü aleyhi ve sellem), hadisi kudside şöyle buyurduğunu rivâyet etmiştir:

Ey kullarım, ben zulmü kendime haram kıldım, sizin aranızda da zulmü haram kıldım. O halde birbirinize zulmetmeyiniz.

Ey kullarım, benim hidayette kıldıklarımdan başka hepiniz delâlettesiniz. O halde benden hidayet isteyin ki, size hidayet vereyim.

Ey kullarım, benim doyurduklarımdan başka hepiniz açsınız. Öyle ise benden yiyecek isteyin ki, size yiyecek vereyim.

Ey kullarım, benim giydirdiklerimden başka hepiniz çıplaksınız. Öyle ise benden giyecek isteyiniz ki, size giyecek vereyim.

Ey kullarım, siz gece ve gündüz hata işliyorsunuz. Ben de bütün günahları affederim. Öyle ise benden af isteyin sizi affedeyim.

Ey kullarım, siz bana zarar veremezsiniz ki, zarar veresiniz. Yine siz bana fayda veremezsiniz ki, fayda veresiniz.

Ey kullarım, evvel geçenleriniz, sonra gelecek olanlarınız, insanlarınız ve cinlerinizin sizin aranızda en müttaki adamın kalbi gibi olsalar, yine de mülkümde bir şey artmaz.

Ey kullarım, evvel geçenleriniz sonra gelecek olanlarınız, insanlarınız ve cinleriniz sizin aranızda en fâcir (iskankâr) adamın kalbi gibi olsalar, yine de mülkümden bir şey eksilmez.

Ey kullarım, evvel geçenleriniz, sonra gelecek olanlarınız, insanlarınız ve cinleriniz bir yerde dursalar da benden isteseler, ben de her birinize istediklerini versem, bu benim yanımdaki (hazinem)den bir şey eksiltmez. Ancak denize batırılan iğnenin eksilttiği gibi eksiltir.

Ey kullarım, onlar sizin amellerinizdir. Sizin hesabınıza olanları ben zaptederim. Sonra onları size vereceğim. Kim hayır bulursa, Allah’a hamdetsin. Kim de başka şey bulursa, kendisinden başkasını kınamasın.”

Bu hadisi Müslim rivâyet etmiştir.

25- Nevvâs b. Sim’ân (radıyallahü anh),

Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in şöyle buyurduğunu rivâyet ediyor:

“Birr, ahlâk güzeliğidir.

Günah ise, nefisde iz bırakan ve insanların bilmesini sevmediği şeydir.”

Bu hadisi Müslim rivâyet etmiştir.

Vâbisa b. Ma’bed’den şöyle rivâyet edilmiştir:

“Ben, Rasûlüllah’a geldim, bana:

Sen Birr’in ne olduğunu sormaya mı geldin? dedi.

Ben, evet, dedim.

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

Kalbine ve nefsine danış.

Birr (iyilik) nefsin kendisinde huzur bulduğu, kalbin kendisinde tatmin olduğu şeydir.

Günah da, insanlar fetva verseler bile, nefsinde iz bırakan ve kalbde tereddüt meydana getirendir.”

Bu Hasen hadisi biz Ahmed b. Hanbel ile Darimî’nin müsnedlerinden rivâyet ettik.

26- Ebû Hüreyre (radıyallahü anh),

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in şöyle buyurduğunu rivâyet etmiştir:

“İnsanın eklemlerinden her biri için güneş doğan her günde bir sadaka gerekir.

İki kimse arasında âdil olman sadakadır.

Bir kişiye hayvanına binerken yardım edip bindirmen veya eşyasını onun üzerine kaldırıvermen sadakadır.

Kelime-i tayyibe (güzel söz, kelime-i tevhîd) sadakadır.

Namaz için attığın her adım için sadaka (sevabı) vardır.

Eza veren şeyi yoldan kaldırman sadakadır.”

Bu hadisi Buharî ve Müslim rivâyet etmiştir.

27- Ebû necîc Irbâd b. Sâriye (radıyallahü anh)’den:

 “Rasûlüllah bize öyle bir va’z verdi ki, va’zdan kalbler titredi, gözler yaşardı. Biz de dedik ki:

Ya Rasûlallah, bu ayrılık va’zı gibi. O halde bize vasiyette bulun.

Rasûlüllah şöyle buyurdu:

Size Allah (isyan)’dan korkmayı, üzerinize emir olan kimse köle de olsa sözünü dinleyip itaat etmeyi vasiyyet ederim.

Çünkü ömrü olanlar birçok ihtilâflar görecektir.

O zaman sünnetime ve hidayet üzere olan Râşid halifelerin sünnetine sarılınız. Sünnetlere dişlerinizi sıkarak sarılınız.

Dini işlerde sonradan uydurulanlardan sakınınız. Çünkü her bid’at dalâlettir.”

Bu hadisi Ebû Davud ve Tirmizî rivâyet etmiştir. Tirmizî hadisin hasen ve Sahih olduğunu söylemiştir.

28- Muâz b. Cebel (radıyallahü anh)’den:

 “Ya Rasûlallah , beni cennete sokacak, cehennemden uzaklaştıracak bir ameli haber ver, dedim.

O da şöyle buyurdu:

“Sen büyük bir şey sordun. Ancak o Allah’ın kolay kıldığı kişilere kolaydır.

Allah’a ibadet edersin. O’na hiçbir şeyi ortak koşmazsın,

Namazı dosdoğru kılarsın,

Zekâtı verirsin,

Ramazan orucunu tutarsın,

Beyti (Kâ’be’yi) tavaf edersin.

Sonra şöyle buyurdu:

Sana hayır kapılarını göstereyim mi?

Oruç kalkandır,

Sadaka suyun ateşi söndürdüğü gibi günahı söndürür.

Gecenin içinde kişinin kıldığı namaz da (hayır kapılarındandır).

Sonra: “Onların yanları yataklardan uzaklaşır, korku ve ümidle Rab’lerine dua ederler, verdiğimiz rızıklardan infak ederler. Onların yaptıklarına mükâfat olarak, ne göz aydınlatacak sevinçler sakladığımızı hiçbir kimse bilemez.” meâlindeki ayeti okudu.

Sonra şöyle dedi:

Sana din işinin başı, direği ve en yüce yerinin zirvesini haber vereyim mi?

Ben, evet ya Rasûlallah derim.

O şöyle dedi:

İşin başı İslam,

Direği namaz,

Zirvesi cihaddır.

Sonra şöyle buyurdu:

Bütün bunların da özünü sana haber vereyim mi?

Ben, evet ya Rasûlallah dedim.

Dilini (eliyle) tuttu ve

“İşte bunu (dilini) tut” buyurdu.

Ben de:

Ya Rasûlallah , biz söylediğimiz şeylerle de mi hesaba çekileceğiz? dedim.

O da:

“Allah iyiliğini versin, insanları yüz üstü yahut burunları üzerinde cehenneme sürükleyen ancak dillerinin ekip biçtiğidir.”

Bu hadisi Tirmizî rivâyet etmiştir. Hadis hasendir, sahihdir.

29- Ebû Sa’lebete-l Huşeni Cürsüm b. Nâşir (radıyallahü anh),

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in şöyle buyurduğunu rivâyet etmiştir:

“Allah (celle celâlüh) birtakım şeyleri farz kılmıştır. Onları zayi etmeyiniz.

Çizdiği hudutlar vardır. Hudutları aşmayınız.

Bir kısım şeyleri haram kılmıştır. Onlara el uzatmayınız.

Bir kısım şeylerden de unutmaksızın size merhamet olsun diye sükût etmiştir, siz de onları araştırmayınız.”

Hadis hasendir.

30- Ebû’l-Abbas Sehl b. Sa’d es-Sa’dî (radıyallahü anh)’den:

“Bir adam Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e geldi ve şöyle dedi:

Ya Rasûlallah , bana bir amel göster ki, onu yaptığımda beni hem Allah sevsin, hem de insanlar sevsin.

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:

Dünyaya gönül verme, Allah seni sevsin.

İnsanların elindekine göz dikme, insanlar seni sevsin.”

Bu hadisi İbn Mace ve diğerleri hasen olarak rivâyet etmişlerdir.

31- Ebû Said Sa’d b. Mâlik b. Sinan el Hudrî (radıyallahü anh),

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in şöyle buyurduğunu rivâyet etmiştir:

“Zarar vermek yoktur.

Zarara zararla karşılık vermek de yoktur.”

Hadis hasendir. İbn Mace Darakutnî ve diğerleri müsned olarak rivâyet etmişlerdir. Malik Muvattasında Ömer b. Yahya’dan, o, babasından o da Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den Mürsel olarak rivâyet etmiş ve Ebû Saidi senedden düşürmüştür. Bu hadisin birbirini kuvvetlendiren tarikleri vardır.

32- İbni Abbâs (radıyallahü anhüma),

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in şöyle buyurduğunu rivâyet etmiştir:

“İnsanlara dava ettikleri her şey verilseydi, birçok kişi, birçok kişinin mallarını ve canlarını iddia ederlerdi.

Lâkin, delil dava edene, yemin de inkâr edene düşer.”

Bu hadisi Beyhaki ve diğerleri böyle rivâyet etmiştir. Hadis hasendir. Hadisin bir kısmı Buharî ve Müslim’de vardır.

33- Ebû Saîd el-Hudrî (radıyallahü anh):

“Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’den işittim, şöyle buyurdu:

İçinizden kim bir münker görürse, onu eliyle değiştirsin.

Eğer eliyle gücü yetmezse diliyle,

Yine gücü yetmezse kalbi ile değiştirsin. Bu, imanın en zayıfıdır.”

34- Ebû Hüreyre (radıyallahü anh)’den:

“Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:

Birbirinize hased etmeyiniz.

Alış verişte birbirinizi aldatmayınız.

Birbirinize buğzetmeyiniz.

Birbirinize sırt çevirip dargın durmayınız.

Birinizin pazarlığı üzerine bir kısmınız pazarlık yapmasın (Açık arttırma usulü değilse).

Ey Allah’ın kulları kardeş olunuz.

Müslüman Müslümanın kardeşidir. Ona zulmetmez. Onu yardımsız bırakmaz. Ona yalan söylemez. Onu hakir görmez. (Üç kere göğsüne işaret ederek) takva işte buradadır.

Kişiye günah olarak Müslüman kardeşini hakir görmesi yeter.

Müslümanın her şeyi kanı, malı, ırzı Müslümana haramdır.”

Bu hadisi Müslim rivâyet etmiştir.

35- Ebû Hüreyre (radıyallahü anh),

Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’den şöyle buyurduğunu rivâyet etmiştir:

“Kim bu mü’minden dünya üzüntülerinden bir üzüntüyü giderirse, Allah da ondan kıyamet günü üzüntülerinden bir üzüntüyü giderir.

Kim bir fakire kolaylık sağlarsa, Allah da ona dünya ve ahirette kolaylık sağlar.

Kim bir Müslümanı(n günahlarını) örterse, Allah da onu(n) dünya ve ahirette(ki günah ve ayıplarını) örter.

Kul, kardeşinin yardımında oldukça, Allah da o kula yardım eder.

Kim ilim için yola düşerse, Allah onunla o kimse için cennete giden yolu kolaylaştırır.

Allah’ın evlerinden bir evde Allah’ın kitabını okuyan ve aralarında onu müzakere eden hiçbir topluluk yoktur ki, üzerlerine sekinet (emniyet ve huzur) inmesin, onları rahmet bürümesin, melekler her taraflarından kuşatmasın. Allah (celle celâlüh) da yanında bulunanları anmış olmasın.

Kimi ameli geri bırakırsa onu nesebi ileri götüremez.”

Bu hadisi, bu lâfızla Müslim rivâyet etmiştir.

36- İbn Abbâs (radıyallahü anhüma),

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in bir hadisi kudside şöyle buyurduğunu nakleder:

“Allah (celle celâlüh), hasenat ile seyyiatı yazmıştır.

Sonra bunları açıklamıştır.

Kim bir haseneye niyet eder de onu yapmazsa, Allah (celle celâlüh) katında onu tam bir hasene olarak yazar.

Eğer o amele niyet eder ve yaparsa Allah (celle celâlüh) katında ona on hasenattan yediyüz kata kadar, hatta daha çok yazar.

Kim bir seyyieye niyet eder onu da yapmazsa Allah ona bir hasene yazar. Eğer ona niyet eder ve onu yaparsa Allah ona bir seyyie yazar.”

Bu hadisi, Buharî ve Müslim rivâyet etmiştir.

37- Ebû Hüreyre (radıyallahü anh),

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in şöyle buyurduğunu rivâyet ediyor:

“Allahü teâlâ buyuruyor:

Kim benim bir velime düşmanlık yaparsa, şüphesiz ben ona harp ilân ederim.

Kulum kendisine farz kıldığım şeyden daha sevgili bir şeyle bana yaklaşamaz.

Kulum nafile ibadetlerle bana yaklaşırsa, ben de onu severim. Onu sevdiğim zaman onun duyan kulağı, gören gözü, tutan eli, yürüyen ayağı olurum. Eğer benden isterse mutlaka veririm. Bana sığınırsa muhakkak onu korurum.”

Bu hadisi Buharî rivâyet etmiştir.

38- İbn Abbâs (radıyallahü anhüma),

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in şöyle buyurduğunu rivâyet etmiştir:

“Allah (celle celâlüh), ümmetimden hatayı, unutmayı ve zorlanarak yaptıkları şeyi benim için bağışladı.”

Bu hasen hadisi İbni Mace, Beyhaki ve diğerleri rivâyet etmiştir.

39- İbni Ömer (radıyallahü anh)’den:

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), omuzlarımdan tuttu ve şöyle buyurdu:

“Dünyada sanki yabancı yahut yolcu imişsin gibi ol.”

İbni Ömer (radıyallahü anh) şöyle derdi:

“Akşamladığında sabahı gözleme, sabahlayınca da akşamı gözleme.

Sıhhatinden hastalığına, hayatından ölümüne bir şeyler al.”

Bu hadisi Buharî rivâyet etmiştir.

40- Ebû Muhammed Abdullah b. Amr b. el Âs (radıyallahü anh),

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in şöyle buyurduğunu rivâyet etmiştir:

“Sizden hiçbiriniz gönlü benim getirdiğimi tam kabul etmedikçe gerçekten iman etmiş olmaz.”

Bu hasen hadisi biz sahih bir senedle, “Kitab-ül-Hucce”den rivâyet ettik.

41- Enes (radıyallahü anh),

Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in şöyle buyurduğunu işittim:

Allah (celle celâlüh) buyuruyor ki:

Ey Adem oğlu, sen bana yalvarıp benden ümit ettikçe, senden sadır olan ne olursa olsun affederim (çokluğuna) aldırmam.

Ey Ademoğlu, günahların gökyüzüne ulaşsa, sonra da benden af dilesen, seni affederim.

Ey Ademoğlu, eğer bana yeryüzü dolusu günah getirirsen, sonra da bana ortak koşmadan bana gelsen (ölsen) ben de sana yeryüzü dolusu af ile gelirim.

Bu hasen, sahih hadisi Tirmizî rivâyet etmiştir.