“Kün Fe Yekün” Kelimesinin Anlamı Nedir?
Kün, “Ol” demektir. “Emr-i kün feyekün”, “Allah’ın
yaratmayı dilediği şeye, “ol” diye emretmesi ve böylece onun varlık sahasına
çıkması” demektir. Tefsir-i Kebir sahibi Fahreddin Râzi, “ol” emri hakkındaki
değişik te’villeri sıralar ve en kuvvetli te’vil olarak şunu kaydeder:
“Cenâb-ı Hakk’ın “ol” demesinden maksat, eşyanın
yaratılmasında İlâhî kudretin sür’atle nüfuz ettiğini göstermektir. Bir de bu,
Hak Teâlâ'nın eşyayı deneme yanılma olmaksızın yarattığını gösterir
“Kün” emriyle ilgili âyet-i kerimelerden iki misal:
“Göklerin ve
yerin mübdii’ dir(onları önceden hiçbir örneği bulunmaksızın yaratandır) Bir
şeyin olmasını isteyince ona sadece ol der, o da oluverir.”(Bakara, 2/117)
Burada “ol” emri, kudretin hemen faaliyete geçmesi
mânâsına geliyor. Bu emrin tevilini İslâm âlimlerimiz aynen böyle yapmışlar.
Tıpkı, “her şeyin melekûtu O’nun elindedir” âyetindeki “el” tabirini, kudret
olarak tefsir ettikleri gibi, bu “ol” emrini de yine kudret ve irade olarak
tefsir etmişler. Ve bundan murat, “Allah’ın dilediği şeyin hiçbir engel
olmaksızın hemen meydana gelmesidir.” demişler.
Diğer bir âyet-i kerime:
“Doğrusu Allah indinde İsa’nın meseli, Âdem meseli
gibidir. Onu topraktan yarattı, sonra ol dedi, o da oluverdi.” (Âl-i İmran,
3/59)
Bu âyet-i kerimede geçen “ol” emrinin mânâsına bir
derece yanaşmak için eşya hakkındaki şu sınıflandırmayı dikkate almak
gerekiyor. Bilindiği gibi eşya iki âleme ayrılıyor. Birisi “halk âlemi”, diğeri
ise “emir âlemi.” Beden halk âleminden, ruh ise emir âleminden. Halk âlemi bu
hikmet dünyasında safha safha, kademeli olarak yaratılmaktadır.
Emir âlemi için ise bu tarz bir yaratılış söz konusu
değildir. O âlemde her şey bir anda vücut bulur. Ruh, değişik safhalardan geçip
de sonunda o hâli almış değildir. Doğrudan ruh olarak yaratılmıştır. İnsan
bedeninde vazifeye başlaması da yine bir anda gerçekleşir.
Önce topraktan yaratılan Âdem babamıza daha sonra
“ol” emrinin verilmesini Muhyiddin-i Arabî Hazretleri bu emir kanunuyla izah
eder:
“Ol denince oluverir kavl-i şerifi, ruhun üflenişine
işarettir. Ve bunun, emir âleminden olduğuna işarettir. Önceden bedenin
yaratılışı gibi bir madde ve müddete ihtiyaç kalmadığını ifade eder.”
kün feyekün türkçe anlamı Kün, “Ol” demektir. “Emr-i
kün feyekün”, “Allah’ın yaratmayı dilediği şeye, “ol” diye emretmesi ve böylece
onun varlık sahasına çıkması” demektir.
بَدٖيعُ
السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِؕ وَاِذَا قَضٰٓى اَمْراً فَاِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ
فَيَكُونُ ﴿١١٧﴾
O, göklerin ve yerin eşsiz-örneksiz yaratıcısıdır;
bir şeyin olmasını dilediğinde ona “ol!” der, hemen oluverir. (Bakara Suresi - 117)
Yorumlar
Yorum Gönder