Güzel Ahlâk İle İlgili Bazı Hadis-i Şerifler

Güzel Ahlâk İle İlgili Bazı Hadis-i Şerifler

01-   “İyilik güzel ahlâktan ibarettir. Günah ise kalbini tırmalayıp durduğu halde insanların bilmesini istemediğin şeydir.” (Müslim, Birr 14, 15)

02-  Kıyamet gününde mü’min kulun terazisinde güzel ahlâktan daha ağır bir şey bulunmaz. Allah Teâlâ çirkin hareketler yapan, çirkin sözler söyleyen kimseden nefret eder” (Tirmizî, Birr 61)

03-  “Mü’minlerin iman bakımından en mükemmeli, huyu en iyi olanıdır. Hayırlınız, kadınlarına karşı hayırlı olanlardır.” (Tirmizî, Radâ’ 11)

04-  “Haklı bile olsa çekişip didişmeyen kimseye, cennetin kenarında bir köşk verileceğine ben kefilim. Şakadan bile olsa yalan söylemeyen kimseye, cennetin ortasında bir köşk verileceğine kefilim. İyi huylu kimseye de cennetin en yüksek yerinde bir köşk verileceğine kefilim.” (Ebû Dâvûd, Edeb 7)

05-  “İyi huylu olanlarınız, içinizde en çok sevdiğim ve kıyamet günü bana en yakın mesafede bulunacak kimselerdir. 'Güzel sohbet ediyor.' dedirmek için uzun uzun konuşanlar, sözünü beğendirmek için avurdunu şişire şişire laf edenler ve bilgiçlik etmek için lügat paralayanlar ise, en sevmediğim ve kıyamet günü bana en uzak mesafede bulunacak kimselerdir.” Ashâb-ı kirâm: Bunlar kimlerdir diye sorunca, “Kibirlenen kimselerdir.” cevabını verdi. (Tirmizî, Birr 71)

06-  “Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız. Müjdeleyiniz, ürkütmeyiniz.” (Buhâr, İlim 11)

07-  "Yumuşak davranamayan kimse, bütün hayırlardan mahrum kalmış sayılır.” (Müslim, Birr 74-76)

08-  “Allah Teâlâ her varlığa iyi davranılmasını emretmiştir. Öyleyse canlı bir varlığı öldürmeniz gerektiğinde, bu işi can yakmayacak şekilde yapın. Bir hayvanı boğazlayacağınız zaman, ona eziyet vermeyecek güzel bir şekilde kesin. Bu işi yapacak olan kimse bıçağını iyice bilesin, hayvana acı çektirmesin.” (Müslim, Sayd 57)

09-  “Cehenneme kimin girmeyeceğini veya cehennemin kimi yakmayacağını size haber vereyim mi? Cana yakın olan, herkesle iyi geçinen, yumuşak başlı olup insanlara kolaylık gösteren kimseleri cehennem yakmaz.” (Tirmizî, Kıyâmet 45)

10-  “Yiğit dediğin, güreşte rakibini yenen kimse değildir; asıl yiğit kızdığı zaman öfkesini yenen adamdır.” (Buhârî, Edeb 76; Müslim, Birr 107, 108)

11-  "Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, Allah yolunda savaşma hâli dışında, ne bir kadına ne bir hizmetçiye, kısacası hiçbir kimseye eliyle vurmadı. Kendisine fenalık yapan kimseden intikam almaya kalkmadı. Yalnız Allah’ın yasak ettiği şeyler çiğnenince, o yasağı çiğneyenleri Allah adına cezalandırırdı." (Müslim, Fezâil 79)

12-  Müminlerin iman yönünden en faziletlisi ahlâkça en iyi olanıdır. Tirmizi

13-  Güzel ahlâk, senden kesilen akrabanı ziyaret etmek, sana vermeyene vermek, sana zulmedeni affetmektir. Beyheki

14-  Söz veriyorum ki, münakaşa etmeyen, haklı olsa da, dili ile kimseyi incitmeyen, şaka ile veya yanındakileri güldürmek için, yalan söylemeyen, iyi huylu olan müslüman Cennete girecektir. Tirmizi

15-  Yumuşak olanlar ve kolaylık gösterenler, hayvanın yularını tutan kimse gibidir. Durdurmak isterse hayvan ona uyar. Taşın üzerine sürmek isterse hayvan oraya koşar. Ebu Davud

16-  Güzel ahlâk, büyük günahları, suyun kirleri temizlemesi gibi temizler. Kötü ahlâk ise, salih amelleri, sirkenin balı bozduğu gibi bozar. İ. Hibban

17-  İçinizden en çok sevdiklerim ve kıyamet gününde mevki bakımından bana en yakın olanlarınız, ahlâkça en güzel olanlarınızdır. En nefret ettiklerim ve kıyamet gününde benden en uzak olanlarınız ise, gevezeler, lafazanlar ve yüksekten atanlardır. Onlar büyüklük taslayan kimselerdir. Tirmizi

18-  En kolay ibadet, susmak ve güzel ahlâktır. İbni Ebiddünya

19-  Sizin en hayırlınız ahlâkı en güzel olanınızdır." (Buhârî, Edeb:38)

20-  Bir gün Allah Resulü Sallallahü Aleyhi Vesellem, Ebu Hüreyre’ye hitaben: Güzel ahlâklı olmaya devam et!” demişti. Ebu Hureyre sordu: Güzel ahlâk nedir ey Allah’ın Resulü? Allah Resulü buyurdu: Senden alakayı kesmiş olana iltifat et (ilgilen, git ve gel, hal ve hatır sor!), sana haksızlık yapanı sen affet! Seni mahrum edene sen ver!” Beyhaki

21-  Resulullah Aleyhisselâm’dan ateşe insanları en çok atan şeyin ne olduğu soruldu: “Ağız ve ferc!” buyurdular. En ziyade neyin insanları cennete soktuğundan sordular: “Allah’a takva ve güzel ahlâk!” buyurdular. Ebu Hureyre Kütübü sitte Hadis no: 5852

22-  Din, güzel ahlâktır  (Deylemi)

23-  Şüphesiz güzel ahlâk, güneşin buzu erittiği gibi günahları eritir  (Harâiti)

24-  Bir insan az ibadet etse de, güzel ahlâkı sayesinde en yüksek dereceye kavuşur  (Taberani)

25-  Yumuşak davran! Sertlikten sakın! Yumuşaklık insanı süsler, çirkinliği giderir. (Müslim)

26-  Sadaka, yetmiş şerrin kapısını kapatır (Taberani)

27-  Geçmiş peygamberlerin, sonraki insanlara ulaşan sözlerinden birisi de şudur: ‘Utanmadıktan sonra dilediğini yap’ (Buhari)

28-  Yumuşak huylu kimseye, dünya ve ahiret iyilikleri verilmiştir (Tirmizi)

29-  İbadetlerin en kolayı, az konuşmak ve iyi huylu olmaktır (İbni Ebiddünya)

30-  Dünyada veya ahirette özür dilemek zorunda kalacağın söz ve hareketten uzak durmaya çalış! (Hâkim)

31-  Kişi, yumuşaklığı, tatlı dili ile gündüzleri oruç tutanın ve geceleri namaz kılanın derecesine kavuşur (İ. Hibban)

32-  Kızınca, öfkesini yenerek yumuşak davrananı Allahü teâlâ sever (İsfehani)

33-  Güler yüzle selam veren, sadaka verenin sevabına kavuşur (İbni Ebiddünya)

34-  Bir kimse Resulullah efendimizden nasihat istedi, Kızma, sinirlenme buyurdu Birkaç kere sordu, hepsine de Kızma, sinirlenme buyurdu (Buhari)

35-  Çevrendekilerle güzel komşuluk et ve kendin için sevdiğini, başkaları için de sev ki müslüman olasın (Harâiti)

36-  Komşusu kötülüğünden emin olmayan, mümin olamaz (Buhari)

37-  Halkın elindekine göz dikmemek, müminin alametlerindendir (Dare Kutni)

38-  Mümin geçim ehlidir. Arkadaşına rahatlık verir. Münafık ise geçimsizdir, arkadaşına sıkıntı verir (Dare Kutni)

39-  Mümin ülfet eder (iyi geçinir), ülfet etmeyen ve ülfet edilmeyende hayır yoktur (Beyhaki)

40-  Müminin yanına giren, güzel bir bahçeye girmiş gibi ferahlık duyar (Deylemi)

41-  Mümin lanet etmez, kötülemez, müstehcen konuşmaz ve hayâsız olmaz (Hâkim)

42-  Mümin arıya benzer; konduğu dalı kırmaz, oraya zarar vermez. Toplayıp bıraktığı eseri de güzeldir (Beyhaki)

43-  Mümin, koku satan kimse gibidir. Yanında otursan için açılır. Onunla gezsen veya ortak iş yapsan faydasını görürsün. Onun her işi faydalıdır

(Taberani)

44-  Mümin akıllı, basiretli, uyanıktır. Her işte Allah’ın rızasını gözetir. Acele etmez, ilim sahibidir, haramlardan kaçar. (Deylemi)

45-  Müslüman, elinden ve dilinden Müslümanların emin olduğu kimsedir (Buhari)

46-  Merhamet etmeyene merhamet olunmaz (Müslim)

47-  Ben ancak güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim (Beyhaki)

48-  Allah’a ve ahiret gününe iman eden, misafirine ve komşusuna ikram etsin. Ya hayır söylesin ya da sussun (Buhari)

49-  Cehenneme girmesi haram olan ve Cehennemin de onu yakması haram olan kimseyi bildiriyorum. Dikkat ediniz! Bu kimse insanlara kolaylık, yumuşaklık gösterendir (İ. Ahmed)

50-  İmanı en kuvvetli kişi, ahlâkı en güzel ve hanımına en yumuşak olandır (Tirmizi)

51-  Şu üç şey bulunan kimsenin imanı kâmildir: Herkesle iyi geçinen güzel ahlâk, kendini haramlardan alıkoyan vera, cehlini örten hilm (Nesai)

52-  İnsan, güzel huyu ile Cennetin en üstün derecelerine kavuşur (Nafile) İbadetlerle bu derecelere kavuşamaz. Kötü huy, insanı Cehennemin en aşağısına sürükler (Taberani)

53-  Hiçbir baba, çocuğuna, güzel terbiyeden daha üstü bir hediye veremez (Tirmizi)

54-  Mallarınızla herkesi memnun edemezsiniz. Güler yüz ve tatlı dil ile güzel ahlâkla memnun etmeye çalışınız! (Hâkim)

55-  Sıla-i rahim etmeyen kimse cennete giremez. (Buhari)

56-  Kim bir hayra vesile olursa, ona, hayrı işleyeninki kadar sevap vardır (Müslim)

57-  Sizin imanca en güzeliniz, ahlâkça en güzel olanınızdır. (Hâkim)

58-  Şu altı şeyi yapanın Cennete girmesine kefilim: Konuşunca doğru söyleyen, verdiği sözü yerine getiren, emanete riayet eden, namusunu koruyan, gözlerini haramdan sakınan, ellerini kötülükten çeken. (İ. Ahmed)

59-  Her binanın bir temeli vardır. İslam binasının temeli de güzel ahlâk’tır. (Abdullah bin Abbas)

60-  Ben, haklı olduğu hâlde bile çekişmeyi bırakan kimse için cennetin avlusunda bir köşk, şaka da olsa, yalan söylemekten kaçınan kimse için cennetin ortasında bir köşk ve ahlâkı güzel olan kimse için de cennetin en yüksek yerinde bir köşk verileceğine kefilim. (Ebû Davûd, Edeb, 7, V, 150)

61-  Su, buzu erittiği gibi güzel ahlâk da günahları eritir (yok eder); sirke balı bozduğu gibi kötü ahlâk da ameli bozar. (Taberanî, el- Mu’cemu’l-Evsat, No: 854, I, 470)

62-  İmanca mü’minlerin en olgunu, ahlâkı en güzel olup, aile bireylerine karşı en yumuşak ve lütufkâr davranandır. (Tirmizî, İman, 6, V, 9; Darimî, Rikak, 74, II, 629)

63-  Bedene kolay ve hafif gelen ibadeti size bildireyim mi? Susmak ve güzel ahlâk sahibi olmaktır. (İbn-i Ebi’d-Dünya, Kitabu’s-Samt, No: 27, 48, Beyrut, 1988)

64-  Bir mü’min, güzel ahlâkı sayesinde, gündüz oruç tutup gece namaz kılan kimselerin derecesine ulaşır. (Ebû Dâvûd, Edeb 7; Tirmizî, Birr 62, İmam Gazali Ihya’u Ulum’id-Din C.2 S.47)

65-  Kıyâmet günü, mü’minin mizanında güzel ahlâktan daha ağır basan bir şey yoktur. Allah’ü Teâlâ, çirkin düşük söz (ve davranış) sahiplerine buğzeder. (Tirmizî, Birr 62, ; Ebu Dâvud, Edeb 8,)

66-  Meclisime en yakın olanınız, ahlâkı en güzel olan ve etrafındakilerle hoş geçinendir. Onlar herkesi sever, herkes de onları sever. (Tirmizî)

67-  Allah’ü Teâlâ bir kula hayır murad ettiğinde onu dinde fakih ve dünyada zahid kılar ve ona ayıplarını görecek basireti verir. (Deylemi, 1/242; Beyhaki, Şuab, 7/347)

68-  Allah’ım! Senden sıhhat, afiyet ve güzel ahlâk isterim. (Süyûtî, Camiu’l-ahâdîs, 2/40.)

69-  Tedbir gibi akıl, güzel huy gibi asalet olamaz. (İbn-i Mâce)

70-  Bir şey yapmak istediğinde sonunu düşün, şeriata uygunsa yap, değilse vazgeç. (İmam Gazali Ihya’u Ulum’id-Din C. 3 S. 416)

71-  Hiç şüphesiz Allah’ü Teâlâ kıyamet günü: “Nerede benim rızam için birbirini sevenler? Gölgemden başka gölgenin bulunmadığı bugün onları arşımın gölgesinde gölgelendireceğim.”  (Müslim Birr 37)

72-  Enes İbni Mâlik radıyallâhu anh’den rivayet edildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

73-  Üç özellik vardır; bunlar kimde bulunursa o, imanın tadını tadar: Allah’ü Teâlâ ve Rasûlü’nü, (bu ikisinden başka) herkesten fazla sevmek.  Sevdiğini Allah’ü Teâlâ için sevmek. Allah’ü Teâlâ kendisini küfür bataklığından kurtardıktan sonra tekrar küfre dönmeyi, ateşe atılmak gibi çirkin ve tehlikeli görmek.  (Buhârî, Îmân 9, 14, İkrah 1, Edeb 42; Müslim, Îmân 67.Ayrıca bk. Tirmizî, Îmân 10)

74-  Ruhumu kudret altında tutan Allah’a yemin ederim ki cennete sadece güzel ahlâk sahipleri girer. (Tirmizi; Huccetü’l İslam İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 2. cilt)

75-  Allah’ü Teâlâuğrunda birbirine muhabbet eden kimseler, O’nun gölgesinden başka gölge olmayan günde, O’unu Arş-ı Alâsının gölgesindedirler. Kendilerine nurdan kürsüler kurulur. Onların Rableri ile olan meclislerine, Peygamberler, sıddıklar ve şehidler bile imrenirler. (Hz. Muaz İbni Cebel, Ramuz El-Hadis s.233)

76-  Birbirinizi kıskanmayınız, birbirinize kin tutmayınız, birbirinize çirkin sözler söylemeyiniz, birbirinize sırtlarınızı dönmeyiniz, kiminiz kiminizi arkasından çekiştirmesin. Allah’ın kulları kardeşler olunuz. (Buhari ve Müslim; Huccetü’l İslam İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 3. Cilt)

77-  Kişi dostunun dini üzeredir. Öyleyse her biriniz, kiminle dostluk kuracağına dikkat etsin. (Ebu Davud, Edeb, 19, Tirmizi, Zühd, 45)

78-  Biriniz kardeşini Allah’ü Teâlâ için seviyorsa, ona sevdiğini söylesin. (Ebû Dâvud, Edeb 122, (5124); Tirmizî, Zühd 54)

79-  Hz. Enes (radıyallâhu anh) anlatıyor: Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm)‘ın yanında bir adam vardı. Derken oradan birisi geçti. (Aleyhissalâtu vesselâm’ın yanındaki): Ey Allah’ın Resulü! Ben şu geçeni seviyorum. Dedi.

Pekiyi kendisine haber verdin mi? diye Aleyhissalâtu vesselâm sordu.

Hayır! Deyince, Ona haber ver! Dedi. Adam kalkıp, gidene yetişti ve: Seni Allah’ü Teâlâ için seviyorum! Dedi. Adam da: Kendisi adına beni sevdiğin Zât da seni sevsin! Diye mukabelede bulundu. (Ebû Dâvud, Edeb 122, (5125).)

80-  Müslüman Müslümanın kardeşidir ona zulmetmez; onu düşmana teslim etmez. Kim bir Müslüman kardeşinin ihtiyacını giderirse, Allah’ü Teâlâ da onun bir ihtiyacını giderir. Kim bir Müslümanın sıkıntısını giderirse, Allah’ü Teâlâda kıyamette onun bir sıkıntısını giderir. Kim de bir Müslümanın ayıbını örterse, Allah’ü Teâlâ da kıyamette onun bir ayıbını örter. (Buhârî, Mezâlim 3)

81-  Resûlullah Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem’in sözlerinde ve hareketlerinde hiçbir çirkinlik bulunmadığı gibi, çirkin olan hiçbir şeye de özenmezdi. Peygamber Efendimiz şöyle buyururdu:

82-  Hayırlınız, ahlâkı güzel olanınızdır. (Buhârî, Menâkıb 23, Fezâilü ashâbi’n-nebî 27, Edeb, 38-39; Müslim, Fezâil 68. Ayrıca bk. Tirmizî, Birr 47, 69)