İmam-ı Azam Rahmetullahi Aleyh’in Oğluna Tavsiyeleri

 

İmam-ı Azam Rahmetullahi Aleyh’in Oğluna Tavsiyeleri

İmâm-ı A’zam rahimehullah, oğlu Hammâd Rahmetullahi Aleyh‘e aşağıdaki tavsiyeleri yazdırmıştır:

 

01- “Evlâdım! Bununla amel etmen çok faydalıdır. Bu hasletler saîd olmanın ve mutluluğun esasıdır. Onları prensip edin ve onlarla amel et” buyurmuştur.

02- Haramdan sakınmak ve emirleri yerine getirmekten ibaret olan takvayı sermaye yap. Zahiri duygularını haramdan sakındırdığın gibi, kalbini de harama sirayet edebilecek düşünce ve vesveselerden, bozuk niyetlerden temizle. Kemâl’i zillet ve tevâzûdan ibaret ubûdiyetle Cenâb-ı Feyyâd-ı Mutlak’ın emirlerini yerine getir.

03- Cehaleti terk et. Ölünceye kadar fıkıh ilmi öğren. Çünkü, fıkıh ilmini bilene hadîs-i şerîfte müjde vardır: “Allah Teâlâ kime hayır murad ederse, onu dinde fakih kılar.” Yani, helâl haram ilmini güzelce anlar ve ona göre amel eder.

04- Dinde veya dünyada kendisine muhtaç olduğun kimseden başkasıyla arkadaşlık yapma. Muhtaç olduğun kimseye karşı da basîret üzere davran.

05- Nefsinden intikam al. Nefsin için kimseden intikam alma. Yani, başkaları hakkında insafla davran. Kimsenin hakkına tecavüz etme, amma kendi hakkından feragat et; bu, benim ahlâkımdır.

06- Allah Teâlâ’nın sana vermiş olduğu mal, rızık ve makamla kanaat et; pek hırslı olma. İnsanoğlu mal, rızık ve makamından dolayı zulmeder. Sen ise bu nimetlerle zulmü ortadan kaldırmaya çalış.

07- Kendini insanlardan ihtiyaçsız bırakmak ve çoluk çocuğunun nafakasını elde etmek için çalış. Doğru ve güzel alış veriş yap. Malının ayıbını gizlemek suretiyle milleti aldatma.

08- Gücün yettiği kadar, halktan bahsetmek suretiyle onları aleyhine döndürme. Ya zikirle sus, yahut da konuşurken malayani şeylere girme. Her fuzuli işten kendini dizginle.

09- Yolda karşılaştığın her Müslümana selam ver. Hayır ehlini sev; şer ehlini de idare et.

10- Peygamber Aleyhisselâma çok salavât getir. Çünkü bu, O‘nun şefaatinin peşin ücretidir.

11- Seyyid-il istigfâr‘ı her namazdan sonra bir, üç veya beş kere oku. Ölüm anında, mutlaka tevbe ile gitmeye vesîledir. İmam ayrıca, bu istiğfarın gündüzde okununca gecenin günahını, gecede okununca gündüzün günahını af ettirdiğini ve ölümden sonra Cennet’e girmeye vesîle olduğunu beyan etmiştir.

12- اَللَّهُمَّ أَنْتَ رَبِّي لٰٓا اِلٰهَ إلَا أَنْتَ خَلَقْتَنِي وَأَنَا عَبْدُكَ وَأَنَا عَلٰى عَهْدِكَ وَوَعْدِكَ مَا اسْتَطَعْتُ أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مَا صَنَعْتُ أَ بُٓؤُ لَكَ بِنِعْمَتِكَ عَلَيَّ وَأَبُٓؤُ بِذَنْبِي فَاغْفِرْ لِي فَإِنَّهُ لَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ.

13- Okunuşu: Allâhümme ente Rabbî, Lâ İlâhe İllâ ente halaktenî ve ene abdüke ve ene ‘âlâ ahdike ve va`dike me`steta`tü, eûzü bike min şerri mâ sana`tü, ebûü leke bi ni`metike aleyye ve ebûü bi zenbî fe`ğfirlî fe innehû lâ yeğfiru`z-zünûbe illâ ente

14- Anlamı: Ey Allah’ım! Sen benim Rabbimsin. Senden gayrı hiçbir ilâh yoktur. Ben senin kulunum, gücüm yettikçe senin ahdin ve vaadin üzerindeyim. İşlediğim şeylerin şerrinden sana sığınıyorum. Bana olan nimetlerini de, günahlarımı da itiraf ediyorum. Artık beni yarlıgayıver. Şu bir gerçektir ki: günahları senden başka yargılayacak yoktur. (Buhârî, Daavât Ebû Dâvûd, Tirmizî, Daavât, Nesâî)

15- Hesapsız olarak kalbî zikir yap. Çünkü, kalbî zikir rûhun hayatıdır.

16- Her gün Kur’ân-ı Kerim oku. Sevabını Peygamber Aleyhisselâm’a, anana, babana, üstadına ve diğer mü’minlere bağışla. Buna özen göster ve ihmal etme.

17- İnsanlarda fitne ve fesat çoğalmıştır. Düşmandan ziyade, samimî arkadaşlarından sakın. Dostum bana düşman olabilir diye hazırlıklı ol. Çünkü, düşmanların sana günahı işletemezler, günahı irtikâb yolunu gösteremezler; amma, samimî arkadaşın sana kolaylıkla günah işletebilir. Daha sonra bu günah düşmanlığınıza yol açar. Şayet dostun, düşmanın olursa, seni halkın gözünden düşürür.

18- Sırrını gizle. Mezhebini ve meşrebini kimseye söyleme.

19- Komşularının eziyetlerine sabret ve kendini onlardan koru. Ancak, iyiliğin onlardan ayrılmasın. Allah Teâlâ iyilik yapanları sever.

20- Ehl-i Sünnet vel Cemaat‘in mezhebini tut; ehl-i bid’atın mezheblerinden sakın.

21- Halis itikad ve niyetten başka, kalbinden her şeyi çıkar. Bozuk niyetleri terk et. Zira bütün kötülükler bozuk niyetlerdendir. Allah Teâlâ kişinin doğru niyetine bile sevap verir.

22- Gücün yettiğince helâlden ye. Çünkü helâl lokma, salih amel yaptırır. Ondan husul bulan nutfeden de salih evlat çıkar. Haram lokmadan ise bozuk amel ve âsî evlat çıkar.

23- Beşyüz bin hadîsten seçtiğim şu beş hadîsi kendine sermaye yap:

a)     “Her amel niyetlerle beraberdir.” Yani, amel neyse, niyet de odur. Amelin sevabı, niyete göre verilir. Niyet ne kadar ihlaslı ise, amel de o kadar doğru olur.

b)    “Kişinin malâyânîyi terk etmesi, İslâm’inın güzelliğindendir.” İnsan ne kadar Müslüman olursa, o ölçüde malayaniyi terk eder.

c)     “Sizden biriniz nefsi için sevdiğini, başkası için de sevmedikçe gerçek mü’min olamaz.” Yani, namus haricinde bütün menfaatlerin mü’min kardeşinde de olmasını istemek lazımdır.

d)    “Şüphesiz, helâl bellidir. Haram da bellidir. Lakin aralarında şüpheliler vardır. Kim bu şüphelilerden sakınırsa, dinini ve şerefini korumuştur.”

e)    “Müslüman odur ki, diğer Müslümanlar onun elinden ve dilinden selâmete kavuşmuşlardır.” Yani, eliyle ve diliyle Müslüman haklarına tecavüz etmeyen ve onlara zarar vermeyen kimse kâmil bir mü’mindir.

24- Havf ve recâ arasında amel et. Yani, sıhhatte iken korku ile ümit arasında; vefat zamanında da “Şüphesiz, Rabbim beni affeder” diye Allah Teâlâ hakkında hüsn-ü zan et ve hüsn-ü zan ümid üzere ölmeye çalış.