Korana Virüs İle İlgili Zaruri Bilgiler

Korana Virüs İle İlgili Zaruri Bilgiler

Ölümcül Olma Durumu

·          Corona virüsü, üst solunum yolu enfeksiyonları ile benzer belirtiler gösterir.

·          Bazı bünyeler hastalığı hafif semptomlarla atlatabileceği gibi bazı hastalar hayatlarını kaybedebilirler.

·          Corona virüs enfeksiyonlarının MERS ve SARS gibi türleri ölümcül olabilir.

·          Covit-19, %97'nizi öldürmüyor!

·          Covit-19'dan ölme şansınız %3-3,5 gibi düşük bir oran.

·          Bu %3'lük oran içerisinde ölüm oranları şöyle;

·          0-9 yaş arası / yüzde 0.0 (Sıfır)

·          10-19 yaşları / yüzde 0.2 (Binde iki)

·          20-39 yaş grubu / yüzde 0.4 (Binde dört)

·          50–59 yaş grubu / yüzde 1.3 (Binde onüç)

·          60–69 yaş grubu / yüzde 3.6

·          70–79 yaşları / yüzde 8

·          80 yaş ve üzeri / 14.8

·          Erkeklerin virüs nedeniyle ölme oranı kadınlardan daha fazla. Verilere göre kadınlarda ölüm oranı yüzde 2.8 iken erkeklerde neredeyse iki katı; yüzde 4.7.

·          Virüsten kaynaklı ölümlerde vakaların yalnızca yüzde 1.4’ünde altta yatan bir hastalık yoktu. Virüsün tetiklediği hastalıklara göre ölüm oranları, şu şekilde artış gösteriyor;

·          Kardiyovasküler hastalık yüzde 13.2

·          Yüksek kan şekeri yüzde 9.2

·          Yüksek tansiyon yüzde 8.4

·          Kronik solunum hastalıkları yüzde 7.6

·          Kanser yüzde 7

·          Her hangi bir virüs, vücudu zayıf düşürünce tetiklenen hastalıklar öne çıkar.

·          Covit-19'da bunlardan biridir.

Tarihte Ölümcül Virüs Vakaları

·          1918-1920 senelerinde İspanyol Gribi 50 Milyon ölüme sebep oldu.

·          Ya 1957’deki Asya Gribi? 24 Milyon insan öldü.

·          1968’de Hong Kong Gribinde ise 1 Milyon kişi yaşamını yitirdi.

·          AIDS için ne demeli? 32 Milyon kişi öldü.

·          1989 senesinde; İngiliz Gribinde ise 30 bin kişi öldü.

·          Domuz Gribini hatırlarsınız 2009 senesindeki. 12,799 kişi öldü.

Kendini Koronavirüsten Korumak

·          Enfeksiyon riskini azaltmak için ellerini sabun ve suyla yıka.

·          Koronavirüsü önlemenin en iyi yolu ellerini mümkün olduğunca sık yıkamaktır. Ellerini ılık suyla ıslattıktan sonra yumuşak bir sabun kullan. Sabunu 20-30 saniye kadar köpürt, sonra da ellerini akan ılık suyun altında durula. Bu yaklaşık olarak "İyi ki Doğdun" şarkısını iki kez söylemek kadar sürer.

·          Dünya Sağlık Örgütü, bütün yüzeylerin temizlenmesini sağlamak için sadece avuçlarını birbirine sürterek değil, parmaklarını farklı biçimlerde birbirinin içinden geçirerek yıkamayı tavsiye ediyor. Musluğu kapatmak için ellerini kuruladığın kâğıt havluyu kullan.

·          Bir şey yemeden ya da içmeden önce daima ellerini yıka. Ama en iyisi her dışarıya çıktığında ya da hasta olduğundan şüphelendiğin birinin yanında bulunduktan sonra ellerini yıkamandır.

·          Ellerini yıkayamazsan %60-95 oranında alkol içeren bir el dezenfektanı kullan. Alkol oranları %95’ten yüksek olanlar aslında daha az etkilidir.

·          Ellerini gözlerine, burnuna ve ağzına götürme. Bir kapı kolu ya da tezgâh yüzünden koronavirüse temas edebilirsin. Bu olduğunda mikroplar elinde kalabilir, o yüzden yüzüne kirli ellerle dokunup kendini kolayca enfekte edebilirsin. Virüsün cildinde olma ihtimali yüzünden gözlerine, burnuna ve ağzına dokunmaktan kaçın.

·          Yüzüne dokunman gerekirse kendini enfekte etme riskini azaltmak için önce ellerini yıka.

·          Öksüren ya da hapşıran insanlardan uzak dur. Koronavirüs bir solunum yolu enfeksiyonu olduğundan öksürmek ve hapşırmak sık görülen belirtilerdir. Ayrıca, öksürmek ve hapşırmak virüsü havaya saçıp enfeksiyon kapma riskini arttırabilir. Üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileri taşıyormuş gibi gözüken insanlardan uzak dur.

·          Eğer bunu yapmak uygunsa o kişiden uzak durmasını iste. Mesela şöyle diyebilirsin: “Öksürdüğünüzü fark ettim. Size geçmiş olsun ama benim de hasta olmamam için lütfen bana yaklaşmayın.”

·          Eğer birinin hasta kişilerin yanında bulunduğunu biliyorsan o kişiden uzak durmak da iyi bir fikirdir.

·          Belirtileri göstersin ya da göstermesin, kimseyle tokalaşma. Maalesef, koronavirüsle enfekte olmuş insanlar belirtiler göstermese bile hastalığı yayabilir.[7] Kendini korumak için, her ihtimale karşı başkalarıyla temasını azalt. Koronavirüs tehdidi sona erene kadar tokalaşmayı nazikçe geri çevir.

·          Örneğin şöyle diyebilirsin: “Tanıştığımıza memnun oldum! Normalde tokalaşırım ama Hastalık Kontrol Merkezi koronavirüsün yayılmasını engellemeye yardımcı olmak için kişisel teması azaltmayı tavsiye ediyor.”

·          Çok dokunulan yüzeyleri virüs öldürücü bir ürünle her gün dezenfekte et. Koronavirüs ne yazık ki kapı kolları, tezgâhlar ve musluklar gibi yüzeylerde bulunabilir. Bu yüzeyleri her gün temizlemek için sprey dezenfektan ya da çamaşır sulu temizlik mendili kullan. Kullandığın ürünün virüsleri etkili bir şekilde öldürmesi için, yüzeyin yaklaşık 10 dakika ıslak kaldığından emin ol. Bu, virüsün yüzeylerde kalma ve potansiyel olarak bir enfeksiyona neden olma riskini azaltır.

·          Evinde, ön kapı kolunu, mutfak ve banyo tezgâhlarını ve muslukları dezenfekte et.

·          İş yerinde, insanların dokunmaya meyilli olduğu kapı kolları, merdiven korkulukları, masalar ve tezgâh yüzeyleri gibi yüzeyleri temizle.

·          1 su bardağı çamaşır suyuyla 4 litre ılık suyu karıştırarak da dezenfektan yapabilirsin.

·          Gerçekten risk altında değilsen çok fazla endişelenmemeye çalış. Sosyal medyada koronavirüs hakkındaki yayılan söylentiler bazen gereksiz korkuya neden olmaktadır. Koronavirüs hakkındaki gerçekleri, Hastalık Kontrol Merkezi ya da Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) gibi güvenilir bir kaynaktan öğren. Ayrıca, herhangi bir karara varmadan önce kaynaklarının doğruluğunu kontrol et.

·          Koronavirüsün bu yeni suşu Çin’de ortaya çıkmış olsa da Asyalılarla bağlantılı değildir. Asyalı diye birine farklı davranma ya da ondan uzak durma. Herkese iyi davran ve herkesin enfekte olabileceğini unutma.

·          DSÖ’ye göre, koronavirüsü Çin kaynaklı paketlerden ya da ürünlerden kapmak mümkün değildir.

·          DSÖ, koronavirüsü engelleyen belirli yiyecekler olduğunu da yalanlıyor.

Hasta Bir İnsana Bakmak

·          Hasta kişiye bakarken tek kullanımlık koruyucu kıyafetler giy. Hasta kişiyle ilgilenmeden önce tek kullanımlık eldivenler, bir maske ve kâğıttan bir giysi kullan.

·          Odadan ayrıldığında koruyucu kıyafetleri çıkar ve naylon bir çöp torbasına at. Bunları tekrar kullanma çünkü virüsle kazara temas edebilirsin.  

·          Koronavirüs hava yoluyla yayılır ve giysilerinde kalabilir, o yüzden kendini elinden geldiği kadar iyi koru.

·          Enfekte olan kişiyle ev eşyalarını paylaşma. Koronavirüs su bardaklarında, tabaklarda, kap kacak ve havlularda kalabilir.

·          Birisi hastaysa evin her sakini için ayrı eşyalar kullan. Aksi hâlde enfeksiyonu kazara yayabilirsin.

·          Tedbirli davran! Şüphen varsa eşyaları kullanmadan önce yıka ya da başka bir tane al.

·          Dezenfekte etmek için bütün çamaşırları sıcak ayarda yıka. Giysiler, yatak takımları ve havlular koronavirüs barındırabilir, o yüzden bunları iyice yıkamak çok önemlidir. Çamaşır makineni en sıcak ayara getir ve çamaşırların miktarı kadar önerilen deterjanı ölç. Sonra çamaşırlarını, makinenin modeline göre normal ya da çok kirli çamaşır programında yıka.  

·          Kumaşların için güvenliyse çamaşırlarını dezenfekte etmek için bir kapak çamaşır suyu ya da renkliler için güvenli çamaşır suyu ekle.

·          Hava müsaitse odayı havalandırmak için camı aç. Koronavirüs havadan geldiği için, hasta bir insanla aynı ortamı paylaşıyorsan enfeksiyon kapma riskin daha büyüktür. Odayı havalandırmak havanın temizlenmesine yardımcı olabilir ve bu da virüs kapma riskini azaltabilir. Mümkünse bir pencere aç veya klimayı çalıştır.

Virüsün Hayvanlardan Bulaşmasını Önlemek

·          Hızla yayılan ve tehlikeli olan corona virüsü hayvanlardan insanlara, insanlardan insanlara hava yolu ile bulaşabiliyor.

·          Enfeksiyon riskini azaltmak için etleri ve yumurtaları iyice pişir.

·          Koronavirüsler hayvanlardan insanlara bulaşabilir, o yüzden mikropları öldürmek için hayvansal ürünleri iyice pişirmek önemlidir.

·          Pişirdiğin et türü ya da yumurtalar için olan talimatlara uy ve yemeden önce bir yiyecek termometresi kullanarak yiyeceğin iç sıcaklığını kontrol et.

·          Gıdaları, iç sıcaklığı aşağıdaki gibi olacak biçimde pişirmelisin:

a)     Tavuk ve hindi 75 °C.

b)     Dana eti 65 °C.

c)     Kıyma 70 °C.

d)     Yumurtaların 70 °C’ye ulaşması gerekir.

·          Bulaşma riskini azaltmak için canlı hayvanlarla temasını azalt. Hasta olabilecek bir hayvana dokunma riskine girme. Hayvanlarla çalışmıyorsan ya da evcil hayvanlara bakmıyorsan canlı hayvanlara dokunmaktan kaçın.

·          Evcil hayvanından başka bir hayvana dokunman gerekirse bunu mümkün olduğunca az yap.  

·          Çiftlik hayvanları ve yarasalar, enfeksiyonun en muhtemel kaynaklarıdır.

·          Canlı hayvanlara dokunman gerekiyorsa dokunduktan hemen sonra ellerini yıka.

·          Hayvanlardan geçen mikropların cildinde kalması iyi olmaz. Ellerini ıslatıp yumuşak bir sabun sür. Sabunu ellerinde 30 saniye köpürt, sonra da ılık suyla durula. Ellerini temiz ve kuru bir havluyla kurula.  

·          Birden fazla hayvanla uğraşıyorsan bir hayvanın hasta olma ihtimaline karşı, bir hayvandan diğerine geçerken elini yıka. Böylece diğer hayvanlara kazara virüs bulaştırmazsın.

Olası Bir Enfeksiyonla Uğraşmak

·          Yolculuk ettiysen veya hastalığı taşıyan biriyle temas ettiysen koronavirüs taşıyor olabilirsin.

·          Solunum yolu enfeksiyonu belirtileri gösteriyorsan evde kal. Hastaysan doktora gitmek dışında evden çıkma. Hastalığı taşıyor olabilirsin ve virüsü başka insanlara bulaştırman iyi olmaz. Dinlenmeye ve vücuduna iyileşmesi için zaman vermeye odaklan.

·          Doktora gidersen, eğer varsa tek kullanımlık bir maske tak. Bu, mikropların yayılmasını önleyecektir.

·          Hapşırırken ya da öksürürken ağzını kapat. Koronavirüs taşıyorsan ya da başka bir solunum yolu enfeksiyonun varsa muhtemelen bolca öksürüp hapşıracaksın. Ağzını bir mendille ya da kolunla kapatarak diğerlerini mikroplardan koru. Bu, taşıdığın mikropların havadan yayılmasına engel olacaktır.

·          Yanında her zaman bir kâğıt mendil kutusu bulundurmaya çalış. Ama, kâğıt mendilin yoksa büktüğün dirseğinin içine doğru da hapşırabilirsin.

·          Topluluk içindeyken koronavirüs kapmayı önlemek için maske takmayı DSÖ şu anda tavsiye etmiyor.

·          Koronavirüs belirtileri, virüse maruz kaldıktan 2-14 gün içinde ortaya çıkıyor.

Corona virüsü nasıl bulaşıyor?

·          Dünya Sağlık Örgütü, corona virüsünü soğuk algınlığı semptomlarıyla başlayan ve çok tehlikeli sağlık sorunlarına neden olan MERS ve SARS virüsleri ile aynı aileden tanımlıyor.

·          Corona virüsü, MERS ve SARS tipi virüsler hayvanlar ve insanlar arasında bulaşıyor.

·          Örneğin SARS'ın misk kedisinden insana, MERS virüsünün ise deveden insana bulaştığı tahmin ediliyor.

·          Ortaya çıktığı yerden dolayı “Vuhan virüsü” diye de adlandırılan yeni korona virüsü, solunum, hapşırma ve öksürme durumlarında hava yoluyla bulaşıyor.

·          Coronavirüsüne sahip hayvanlardan insana bulaşan bir örnek daha bilinmiyor.

Corona virüsü belirtileri nedir?

·          Yüksek ateş,

·          Boğaz ağrısı,

·          Öksürük, nefes darlığı,

·          Solunumda zorluk

·          Ve ishal şeklinde ortaya çıkarken,

·          İleri safhalarda zatürre ve böbrek yetmezliğine neden oluyor ve ölümle

ABD'de Maryland Üniversitesinde enfeksiyon hastalıkları alanında uzman doktor Faheem Younus, Koronavirüs ile ilgili doğru bilinen yanlışları maddeleyerek şu şekilde sıraladı:

1. YANLIŞ: Koronavirüs yaz aylarında yok olacak.

1 DOĞRU: Daha önceki pandemiler yaz aylarında yok olmadı. Kuzey yarım kürede yaz olsa da, Güney'de kış olacak. Virüs globaldir.

2. YANLIŞ: Hastalık, yaz aylarında sivrisinek ısırıklarıyla daha fazla yayılacak.

2. DOĞRU: Bu enfeksiyon kan ile değil, sadece ağızdan ve burundan çıkan damlacıklar ile yayılıyor. Sivrisinekler bu hastalığı yayamaz.

3. YANLIŞ: Eğer 10 saniye boyunca nefesini tutabiliyorsanız korona değilsinizdir.

3. DOĞRU: Genç hastaların çoğu 10 saniyeden fazla nefesini tutabiliyor. Hasta olmayan yaşlıların çoğu da nefesini 10 saniyeden fazla tutamayabilir.

4. YANLIŞ: Korona boğazda yaşıyor. Çok su içerseniz virüs mideye gider ve orada asitler tarafından öldürülür.

4. DOĞRU: Virüs vücuda boğazdan giriyor olabilir fakat aslında hücrelere işliyor. Suyla yıkayarak kurtulamazsınız. Ayrıca çok su içmek sizi daha fazla tuvalete götürecektir.

5. YANLIŞ: Virüs abartılıyor. Otomobil kazaları yılda 30 bin kişiyi öldürüyor.

5. DOĞRU: Araba kazaları bulaşıcı değil. Ölümler her 3 günde bir iki katına çıkmıyor. Panik yaratmıyor ve borsaları çökertmiyor.

6. YANLIŞ: El dezenfektanları, su ve sabundan daha iyi hijyen sağlar.

6. DOĞRU: Sabun ve su virüsü deride öldürüyor ve üzerine yıkayarak temizliyor. Aynı zamanda görünen kirleri de temizliyor. Dolayısıyla el dezenfaktanı yok diye üzülmeyin.

7. YANLIŞ: En iyi strateji evdeki tüm kapı kollarını temizlemek.

7. DOĞRU: En iyi strateji elleri düzenli olarak yıkamak ve diğer kişilere 2 metre mesafeyi korumak. Evinizde korona hastası yoksa ev yüzeyleri çok büyük bir risk değil.

8. YANLIŞ: Kovid-19 (siyasi görüşünüze bağlı olarak) ABD veya Çin Ordusu tarafından kasıtlı olarak yayıldı.