İmâm-I A'zam Rahmetullahi Aleyh

İmâm-I A'zam Rahmetullahi Aleyh

Kendisi Tabiî'ndendir. Adları aşağıda sayılan 4 sahabe hayatına kavuştu.

1-Enes b. Malik, 2- Abdullah b. ebû Evfa, 3- Sehl b. Saad, 4- Eb'ül-Tufeyl. (Rahmetullahi Aleyhim Ecmaîn)

En son ölen Eb'ûl Tufeyl Rahmetullahi Aleyh oldu.

Kadılık makamını iyi bulmazdı. Bu yüzden hapsettiler ve sopa attılar. Hatta başına dâhi vurdular. O zaman hilâfet Mervân'da idi. Bütün işkencelere rağmen kabul etmedi. Kabul etmeyeceğini kesin olarak anlayınca; serbest bıraktılar. Serbest bırakılınca hâlini sordular. Şöyle anlattı:

"Sopadan çok; annemin üzüntüsü bana ağır geldi."

İmâm-ı Ahmed Rahmetullahi Aleyh, onun bu hapsini ve dövülmesini her hatırladıkça ağlar ve içten sızlanırdı.

Mervân'dan başka Ebû Cafer de kadılık için İmâm-ı A'zam Rahmetullahi Aleyh'i zorladı. Küfe'den Bağdat'a getirtti, yine kadılığı kabul etmedi ve:

Ben kadı olamam, dedi. Bunun üzerine Cafer onu hapsetti. Bundan sonra hapisten çıkarılmadı ve irtihal etti.

Hapiste iken birkaç defa Mansûr onu çıkardı; Kadılık için ağzından söz almak istedi. Fakat her:

“Kadılığı kabul et!”, teklifine karşılık şöyle dedi:

“Ya Mansûr, Allah'tan kork ve yalnız Allah'tan korkanı, kadılığa getir. Ben kızmadığım, öfkeli olmadığım zaman dâhi, kendimi emin bir kimse saymıyorum. Kızdığım zaman nasıl emin sayılırım!”

Bir rivayete göre, iki üç gün kadılık yaptı. Akabinde altı gün kadar hasta oldu ve irtihâl etti.

Elbisesi çok temizdi. Giyim tarzı çok güzeldi ve kokusu hoştu. Dîn kardeşlerine karşı eli çok açıktı.

O kadar güzel kokusu vardı ki eve yakın olunca evdekiler evden çıkınca da eve yakın olanlar, görmeseler dâhi, gelişini gidişini kokusundan anlarlardı.

Hocalarını dâima saygı ile anar; talebelerine karşı şefkat duygusu beslerdi. Onlara dâima dua ettiğini şöyle anlatırdı:

“Her namazımda, mutlaka şeyhim Hammad Rahmetullahi Aleyh'a ve kendisinden ilim tahsil ettiğim her zata ve ilim öğrettiğim herkese dua ederim.”

İmâm-ı Şafiî Rahmetullahi Aleyh de İmâm-ı A'zam'ı dâima över ve şöyle derdi:

“Fıkıh ilminde, insanlar Ebû Hanife Rahmetullahi Aleyh'in çocuklarıdır.”

(Tabakât'ûl Kübra, C.1, Sh: 198-199-200)