Her İşin Başı İslâm

Her İşin Başı İslâm

Prof. Dr. İsmail Lütfi Çakan
Muaz İbni Cebel radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Rasûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

"- Tamamıyla işin aslını (başını, temelini) haber vereyim mi sana?"

- Ver, Ya Rasûlullah!

"- İşin başı(aslı) İslâm'dır... "(l)

Her şeyin temeline İslam'ı oturtan bu Peygamberi beyanın tam olarak anlaşılabilmesi için, bu cümlelerin içinde yer aldığı uzunca hadisin tamamının gözden geçirilmesi yerinde olacaktır.

Muaz İbni Cebel radiyallahu anh anlatıyor:

Bir seferde Hz. Peygamber'in maiyyetinde idim. Bir gün, bir anda kendimi Rasulullah'ın yanında buldum. Yürüyorduk. Hemen kendisine;

- Ya Resûlellah! Bana, beni cennete girdirecek, cehennemden uzaklaştıracak bir iş (amel) öğret! Dedim.

"- Çok büyük bir şey istiyorsun. Ancak bu, Allah'ın kolay kıldığı kişi için pek kolaydır: Hiç bir şeyi ortak koşmadan yalnızca Allah'a kulluk edersin. Namazı dosdoğru kılarsın. Zekâtı verirsin. Ramazan orucunu tutarsın. Ka'beyi haccedersin" buyurdu. Sonra ilave etti:

Dikkat et. Şimdi sana hayır kapılarını haber vereceğim: Oruç kalkandır. Sadaka, suyun ateşi söndürmesi gibi günahın azabını söndürür. Kişinin gece yarısı kıldığı namaz da günahı söndürür."

Bundan sonra Resulûllah sallallahu aleyhi ve sellem " Korkuyla ve umutla Rablerine kulluk yaptıkları için vücutları yataklarından uzak kalır ve kendilerine verdiğimiz rızıktan Allah yolunda harcarlar. Yaptıklarına karşılık olarak, onlar için ne mutluluklar saklandığını hiç kimse bilemez" (2) ayetini okudu.

Daha sonra Resul-i Ekrem şöyle buyurdu:

"- Sana bütün işlerin başını, ana direğini ve doruk noktasın! Bildireyim mi?" Ben:

- Evet, bildir Ya Rasûlallah! Dedim.

"- İşin başı İslâm, direği namaz, doruğu cihaddır" buyurdu.

Sonra;

"- Sana bütün bunların kıvamının kendisine bağlı olduğu şeyi (can damarım) bildireyim mi?" dedi. Ben;

- Evet, bildir Ya Resulellah! dedim. Bunun üzerine Hz. Peygamber dilini tuttu ve;

"- Şunu koru! Buyurdu. Ben;

- Ya Rasûlullah! Biz konuştuklarımızdan sorgulanacak mıyız? Dedim.

"- Annen yokluğuna yansın ey Muaz! İnsanları yüzüstü (veya burunları üzerine) cehenneme sürükleyen, ancak dillerinin ürettikleridir!" buyurdu.

Bazı Noktalar

"Cennete girdirip cehennemden uzak tutacak iş (amel)" olarak Hz.Peygamber'in, İslâm'ın beş şartını sayması, her şeyden önce, dünya ve ahiretin mutluluğuna kavuşabilmek için İslâm'ın gerektiğini ortaya koymaktadır.

Başka rivayetlerden öğrendiğimize göre Tebük Gazvesi'ne giderken yani cihad yolundayken cereyan eden bu konuşma, İslâm'sız hiç bir şeyin bir anlamı olmadığını açıklamaktadır.

Hz. Peygamber'in hayr yollarını bildirdikten sonra "her işin başı İslâmdır" tesbitinde bulunması, hem kötülüklerden uzak kalmak hem de hayır ve iyiliklere kavuşabilmek için temelde İslâm'ın vaz geçilmez şart olduğunu iyice vurgulamak anlamına gelmektedir.

İslâm temeli olmadan ne din binasını ne de toplum ve ümmet yapısını ayakta tutmak mümkün değildir. Namaz bu temelin varlığının ispatı, cihad ise, o temel üzerinde yapılabilecek ihya eylemlerinin ortak adı ve son noktasıdır.

Hz. Peygamber'in, mübarek dilini göstererek " Şunu koru!" buyurması, herhalde müslümanlar arasında zuhur edecek bir takım olumsuzlukların asıl sebebinin gereksiz sözler, gevezelikler, yanıltıcı propagandalar, saptırmalar ve yanıltmalar olduğunu göstermektedir. Buna eğitim-ögretim sistemlerini, kitle iletişim araçlarını, medyayı da katmamız mümkündür.

İslâmsız, ibadetsiz, disiplinsiz bir hayatın, dünya huzuru ve ahiret mutluluğu için hiç bir şey vadetmediği her halde bundan daha güzel ve daha güçlü bir şekilde ifade edilemez. Hadisimiz, ümmet, millet ve insanlık olarak yaşadığımız acıların kaynağını açık-seçik ortaya koymakta ve çareyi de çok net bir şekilde göstermektedir: İslâm.

Bir Olay

Hicretin onuncu yılında Medine'ye gelip müslüman olan Benî Mu-harib temsilcileri içinde bir kişi vardı. Hz. Peygamber ona dikkatle baktı.

Adam:

- Herhalde beni tanıdınız, ya Resulullah? Dedi.

Efendimiz:

"- Galiba ben seni görmüştüm" buyurdu. Adam:

- Evet, dedi. "Sen beni görmüş ve benimle konuşmuştun. Ben ise sana çirkin sözler söyleyerek karşı koymuştum. Olay Ukaz panayırında olmuştu. Sen o zaman arab kabilelerini dolaşıp İslâm'a davet ediyordun. O zaman arkadaşlarım içinde sana benden daha katı ve kötü davranan olmamıştı. Hamdolsun Allah'a ki, sana inanacak kadar bana ömür verdi. Halbuki o gün benim yanımdaki arkadaşlarım, kendi dinleri üzerinde şirkleri içinde ölüp gittiler."

Efendimiz:

"- Kalbler, Allah'ın iradesine tabîdir, O'nun elindedir." buyurdu.

Adam:

- Ey Allah'ın Resulü! Bağışlanmam için dua et! dedi.

Efendimiz:

"- Müslüman olmak, önceki günahları ortadan kaldırır! buyurdu.(3).

Arınma Sistemi

Bu olay açıkça gösteriyor ki Müslüman olmak yani İslâm, kişi ve toplumları, daha önceki İslâm dışı yaşayışlarının maddi-manevi kirlerinden temizler. Onları yepyeni bir kimlik ve kişiliğe kavuşturur. Çünkü İslâm, başta şirk olmak üzere herşeyden arınma sistemidir.

İnsanlar ve toplumlar düzelmek istedikleri zaman, önlerine çıkan en büyük engel, önceki yaptıklarıdır. İşledikleri yanlışlar içinde belli bir kimlik kazanmış ve belli bir havaya girmiş olmaları çoğu kere onları yanlışta ısrara sevkeder. İslâm'ın, geçmiş hayatın bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırdığını, yeni yepyeni bir başlangıç olduğunu bilmek işte bu noktada kişi ve toplumları cesaretlendirmektedir. "Her yanlışı İSLAM ile aşmak mümkündür" mesajını almış olmak, insanlık için pek büyük bir muştu ve düzelme çağrısıdır.

Zihnî, fikrî, siyasî, iktisadî ve ahlakî kargaşayı ve anarşiyi bütün boyutları ve uzantılarıyla ortadan kaldıracak en gerçekçi reçete İslâmdır, Bu, tarih boyunca böyle ola gelmiştir. Bugün de yarın da aynı olacaktır. Önemli olan bu gerçeği zamanında görebilmek ve kabullenebilmektir.

Yıllar boyu savaşmış olan Evs ve Hazreç kabileleri, İslâm'ın gelişiyle biribirleriyle kucaklaşmışlardır. Değişik ırk ve milliyetlere mensup insanlar İslâm ile kaynaşıp yeni ufuklara yönelmişlerdir.

İslâm Ortak Paydası

İslâm üstün değerler sistemidir. Çünkü çağlar üstüdür. Üstünlük ve egemenlik kavramlarına bambaşka anlamlar kazandırmıştır. Daha önceki durumları ne olursa olsun, her toplum bu yeni üstünlüğü hedef olarak benimsemekle kendisini yükümlü bilmelidir.

İslâm dışı mihrakların var güçleriyle İslâm'a yüklenip önünü kesmeye çalışmaları, onun insanlık için ne kadar gerekli olduğunun bir başka delilidir.

İslâm, uzlaşmaz gibi görünen kişi ve toplulukları kaynaştırıp öz kardeşlerinden daha ileri bir yakınlığa kavuşturdu. Böylece her müslüman milletin katkısıyla meydana gelen bir İslâm Medeniyeti oluşturdu. Düşmanlar da İslâm'ın takip ettiği yolun tam aksini benimseyerek onun bünyesinde çatlaklar açmaya, ayrılıklar oluşturmaya, müslümanları birbirlerine kırdırmaya çalıştılar, çalışıyorlar.

Üstün değerler sistemi olarak İslâm ortak paydasında buluşmak her derdin devasıdır. Bunu yaşanan bunca acı ve ıstıraptan sonra da anlayamazsak, isimiz kıyamete kalmış demektir.

Sosyal güvenlik ve barış için her kesimin ulaşılması gerekli hedef ve elde edilmesi lazım gelen şeref olarak kabul edeceği bir üst değer olmadan, sun'î ve mahallî bazı değer yargılarıyla problemleri çözmeye çalışmak tek kelime ile boşuna yorulmak demektir.

Eskiyen, pörsüyen her uzvu olduğu kadar, çökmek üzere olan her toplumu da yeniden diriltecek soluk, İSLAM'ın soluğudur.

Dipnotlar: 1. Tirmizî, iman 8; îbn Mace, Fiten 12; Ahmed b. Hanbel, V, 231, 236, 237 2. Secde suresi(32 ), 16-17 3. İbn Sa'd, et-Tabakatü'1-kübra, I, 299