Berat Kandili Nedir?
Berat Kandili Nedir?
Berat, Arapça berâe-berâet
kelimesinin Türkçeleşmiş halidir. Kur’an’da “Berae” kökünden 25 kelime
bulunmakta olup, bunlardan sadece iki tanesi “Beraet” şeklinde geçmektedir.
Berâet, iki şey arasında ilişki olmaması; kişinin herhangi bir yükümlülükten
kurtulması veya yükümlülüğün bulunmaması anlamındadır. Istılah olarak berat
ise, Allah’ın affı ve bağışlaması, günah, borç ve cezadan kurtulmak gibi
anlamlara gelmektedir.
Beratın özünde, günahlardan
arınma ve Yüce Allah’ın rahmet ve mağfiretine ulaşma amacı vardır. Bu gecede Allah’ın
affı ve bağışlamasının çok olacağı müjdelendiğinden, bu geceye “Berat Gecesi”
denilmiştir. Berat gecesi hicri aylardan Şaban ayının on beşinci gecesidir.
Berat Gecesi için Arapça
eserlerde “Şabanın ortasındaki gece”, “mübarek gece”, “rahmet gecesi” ve “sak
(belge) gecesi” manalarına gelen terkipler kullanılmaktadır.
Yüce Allah, bu gecede ilahi
rahmetini bol bol indirmekte, rızık ve şifâ kapılarını sonuna kadar açarak,
kullarını sonsuz ikramlarına davet etmektedir.
Berat kandilinin aydınlattığı
manevi ortam, kullara dengeli bir hayat kurma bilinci sağlamakta, kendimizi
gözden geçirme ve yenileme imkanı sunmaktadır.
Berat ne demek?
Berat kelimesinin aslı
''Berâettir.'' Beraat sözlükte, ''bir zorluktan kurtarmak ve berî olmak''
demektir. Bu geceye, bereketli ve feyizli bir gece olması sebebiyle mübarek
gece; günahların affı ve kulların temize çıkarılması sebebiyle Beraat gecesi ve
kulların ihsana kavuşmaları nedeniyle de Rahmet gecesi gibi adlar da verilmiştir.
Bu gecenin dört adı vardır;
mübarek gecenin en meşhur adı ''leyle-i beraa'' (Berat Gecesi) olmakla birlikte
''leyle-i mübareke'', ''leyle-i rahmet'' ve ''leyle-i sakk'' isimleridir. Berat
Kandili (Beraat Kandili) İslam dininde mübarek kabul edilen gecelerden biridir
Berat gecesinde ne oldu?
Berat gecesi, Kur'an-ı Kerim'in
Levh-i Mahfûz'dan Dünya semasına toptan indirildiği gecedir. Buna
"inzâl" denir. Kadir Gecesi'nde ise Peygamber'e ilk kez ve parça
parça indirilmeye başlanmıştır. Buna da "tenzîl" denir.
Berat Gecesi İslam âlemi için en
hayırlı gecelerden biridir. Zira bu gece amel defteri yazılır. Peygamberimiz
Hazreti Muhammed Berat Gecesinin önemini şöyle anlatmıştır;
-Bu yıl içinde doğacak her
çocuk, bu gece deftere geçirilir.
-Bu yıl içinde öleceklerin
isimleri, bu gece özel deftere yazılır.
-Bu gece herkesin rızkı tertip
olunur.
-Bu gece herkesin amelleri Allah’ü
Teâlâ’ya arz olunur.
Berat gecesinin fazileti
nedir?
Berat Gecesinin fazileti ile
ilgili olarak şu hadisler rivayet edilmektedir:
1- Hz. Âişe Radiyallahü Anha’dan, Peygamber
Efendimiz Sallallahü Aleyhi Vesellem bu gece ile ilgili şöyle buyurmuştur:
“Cebrail as bana gelip şöyle
dedi:"Bu gece Şaban'ın on beşinci gecesidir. Allah Teâlâ bu gece
cehennemden Beni Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısınca insanları
Cehennem'den azat eder. Ancak bu gecede Allah şu kimselere rahmet nazarıyla
bakmaz. Kendisine şirk koşanların, Müslümanlara karşı kin ve düşmanlık
besleyenlerin, akrabaları ile münasebeti kesenlerin, gururlu ve kibirlilerin,
ana-babasına asi olanların ve içki içmeye devam edenlerin yüzüne bakmaz. "
Beyhaki, et-Tergîb ve't-Terhib, II 471, V.162 ). (Tirmizi, Savm,39; İbn Mace.
İkame,191).
2- Yine Hz. Aişe Radiyallahü
Anh validemiz anlatıyor:
“Resulüllah Sallallahü Aleyhi
Vesellem geceleyin kalkıp namaza durdu. Secdeyi o kadar çok uzattı ki, ruhunu
teslim ettiğini zannettim. Onu böyle hareketsiz görünce kalkıp başparmağını
hareket ettirdim, hareket edince yerime geri döndüm ve secdesinde şöyle dua
ettiğini işittim: "Azabından affına sığınırım, gazabından rızana sığınır,
senden yine sana sığınır (iltica ederim). Sana gereği gibi hamd etmekten
âcizim. Sen kendini senâ ettiğin gibi yücesin." .(Müslim. Salat. 2229).
Başını secdeden kaldırıp namazdan ayrılınca:
-Ey Aişe (Hümeyra)! Rasulullah Sallallahü
Aleyhi Vesellem in senin hakkını yerine getirmediğini mi zannettin? Buyurdu.
Ben:
-Hayır, vallahi Ya Rasulallah!
Secdeyi uzatmandan dolayı ruhunun kabzedildiğini zannettim” dedim. Bunun
üzerine Rasulullah Sallallahü Aleyhi Vesellem şöyle buyurdu:
-Bu gece hangi gecedir biliyor
musun?. Ben:
-Allah ve Resulü daha iyi bilir”
deyince, Peygamber Sallallahü Aleyhi Vesellem:
-Bu gece Şaban’ın on beşinci
gecesidir. Allah (cc), Şaban’ ın on beşinci gecesinde kullarının haline muttali
olur, bağışlanma dileyenleri bağışlar, yardım dileyenlere yardım eder, kin
tutan kimseleri bu hallerinden vazgeçene kadar, mağfiretinden mahrum bırakır.”
(Beyhaki, et-Tergîb ve't-Terhib, II,472.473)
3- Hz. Ali Radiyallahü
Anh dan, Peygamber Sallallahü Aleyhi Vesellem şöyle buyurduğunu rivayet etti.
"Şaban ayının yarısı on
beşinci gecesi olunca , o geceyi ibadetle, gündüzünü oruçla geçiriniz. Çünkü
Cenâb-ı Allah’ın rahmeti o gece güneşin batmasıyla dünya semasına tecelli eder
ve şöyle nida eder: “Bağışlanmak, af dileyen yok mu? onu affedeyim, günahlarını
bağışlayayım. Rızık isteyen yok mu? ona rızık vereyim. Şifa dileyen yok mu? ona
şifâ vereyim. Bir derde mübtela olan yok mu? Derdine deva vereyim”. Bu hal
güneş doğuncaya kadar devam eder.” İbni Mace.İkame.191. et-Tergîb ve't-Terhib,
II,473)
4- "Allah Teâlâ Şaban'ın on
beşinci geresi (Berâet gecesi) tecelli eder ve ana-babaya asi olanlarla Allah'a
ortak koşanlar dışında bütün kullarını bağışlar. " (İbn Mace,
İkametü's-Salât, 191; Tirmizî, Savm, 38)
5- “Şu beş gecede yapılan dualar kabul edilir,
geri çevrilmez. Regaip Gecesi, Şaban ayının on beşinci gecesi, Cuma geceleri,
Ramazan bayramı gecesi ve Kurban Bayramı gecesi” (İbn-i Asâkir; Muhtar’ul-
Ehadis. H.568)
6- Zeyd oğlu Üsame Radiyallahü
Anh’dan: “Ya Rasulellah! Sizin Şaban ayında tuttuğunuz oruç kadar hiçbir
ayda oruç tuttuğunuzu görmüyorum!” dediğimde şöyle buyurdular:
“-Bu ay, Recep ile
Ramazan arasında öyle faziletli bir aydır ki, insanlar bundan gafildir. Bu ayda
ameller, Âlemlerin Rabbine yükseltilir. Bu nedenle ben de amelimin oruçlu iken
Allah’a yükseltilmesini istiyorum”. (Nesai.
Savm. 70. et-Tergîb ve't-Terhib, II, 467)
Berat Gecesi Duası:
“Allah’ım! Şayet ismimi saidler defterine
yazdıysan, orada sabit kıl. Şayet ismimi şakiler defterine yazdıysan, oradan
sil Ya Rabbi! Çünkü Sen buyuruyorsun ki¸ “Dilediğini siler yok eder, dilediğini
de sabit bırakır, Levh-i Mahfuz O’nun katındadır” (Ra’d su. Ayet 39)
Kaynakların belirttiğine göre Berat Gecesine
ait özel bir namaz yoktur. İmam-ı Gazzali, bu gece her rek’atında Fatiha’dan
sonra on ihlas okunmak suretiyle kılınacak yüz rek’at veya Fatiha’dan sonra yüz
ihlas okunan on rek’at namaz kılmanın çok sevap olduğuna dair bir rivayet
nakletmişse de (İhya, 1.203), Zeynuddin el- Iraki ve Nevevi gibi âlimler bunun
aslının olmadığını ve bid’at olduğunu kaydetmişlerdir. (El-Mecmu’,1V.56)
lll. yüzyılda yaşayan Fakihi,
Mekke’de Berat Gecesinin kutlanması ile ilgili bilgi vermektedir. Mekke halkı
Mescid-i Haram’da namaz kılmak, Kabe’yi tavaf etmek ve Kur’an okumak suretiyle
Berat Gecesini ihya ederlerdi. (Ahbaru Mekke, lll.84) Fakihi den üç asır sonra
Mekke’yi ziyaret eden İbn Cübeyr de benzer bilgiler vermektedir. (er. Rihle.119-120).
Berat Gecesinde halka tatlı dağıtma geleneğini ilk başlatan kişi ise Selçuklu
Veziri Fahrülmülk olduğunu İbn Kesir eserinde belirtmektedir. (İbn Kesir. Xll.7)
(Alıntı)
Yorumlar
Yorum Gönder